Το χειρότερο σενάριο έγινε πραγματικότητα. Ευτυχώς!

Το χειρότερο σενάριο έγινε πραγματικότητα. Βρισκόμαστε σε χρηματιστηριακή διόρθωση διάρκειας τουλάχιστον  οκτώ  συναπτών ετών. Μια από τις μεγαλύτερες του τελευταίου αιώνα. 

 Ο Αρμαγεδδών λοιπόν είναι εδώ ή μήπως ήταν εδώ και απλά τα τελευταία χρόνια είχαμε περάσει την ατυχία μας για τύχη.

 

Η τρέχουσα χρηματιστηριακή φιλολογία αναφέρει ότι βρισκόμαστε σε μια διόρθωση που τώρα συμπληρώνει τον πρώτο της χρόνο. Αν κάποιος όμως ρίξει μια ματιά πίσω από την πρώτη όψη των διαγραμμάτων, των δεικτών και των τιμών, εύκολα μπορεί να βγάλει το συμπέρασμα ότι οι αγορές βρίσκονται στην τροχιά της διόρθωσης που ξεκίνησε το 2000.

 

Την εβδομάδα που πέρασε μάλιστα  ο «πατριάρχης» όλων των δεικτών ο S&P 500 έγραψε νέο χαμηλό. Μπορεί όχι σε ονομαστικές τιμές, αλλά σε τιμές πραγματικές αν υπολογίσει κάποιος τις διακυμάνσεις της τελευταίας δεκαετίες σε συνάρτηση με την ισοτιμία του δολαρίου

.

 Η περίφημη bull market 2003-2007  δεν ήταν παρά ένα καχεκτικό bear market rally για τον αντιπροσωπευτικότερο χρηματιστηριακό δείκτη του πλανήτη. Είναι προφανές ότι το έξυπνο αμερικάνικο χρήμα από στο διάστημα 2000-2007 κατευθύνθηκε προς την Ευρώπη και την Ασία να επωφεληθεί της περίστασης. 

Ποια είναι λοιπόν τα στοιχεία που συνηγορούν ότι εν έτη 2008 βρισκόμαστε στη καθοδική τροχιά της χρηματιστηριακής διόρθωσης που ξεκίνησε τον Απρίλη του 2000;  

Κατ’ αρχήν να διευκρινίσουμε ποια είναι τα βασικά εργαλεία που χαρακτηρίζουν ένα χρηματιστηριακό κύκλο.

 1)Είναι η  πορεία χρηματιστηριακών δεικτών αλλά και δεικτών όπως το Ρ/Ε. 

2)Είναι η αύξηση ή η μείωση των χαρτιών (αριθμός μετοχών) που κυκλοφορούν στην αγορά.

 3)Είναι η κατεύθυνση χαρτιών(μετοχών) και ρευστών. Ήτοι, αν αυτά κινούνται από τα δυνατά χέρια στα αδύνατα ή από τα αδύνατα στα δυνατά. Οπερ, στους ανοδικούς έχουμε διανομή χαρτιών στους καθοδικούς συσσώρευση. Να διευκρινίσω ότι λαμβάνω σαν σημείο αναφοράς την Wall Street και τον δείκτη S&P 500 γιατί αφενός μεν είναι η μεγαλύτερη και αντιπροσωπευτικότερη αγορά του πλανήτη και κατά δεύτερο ο S&P 500 αντιπροσωπεύει τις 500 ισχυρότερες επιχειρήσεις της υδρογείου. Οι υπόλοιπες αγορές και δείκτες μοιάζουν με σώματα ετερόφωτα μπροστά τους. Μην νομίσετε έχω με διακρίνει κάποια παθολογική αμερικανολαγνεία. Φίλο του ευρωπαϊκού φεντεραλισμού και της αλχημείας μεταξύ σοσιαλδημοκρατίας και φιλελευθερισμού θα με χαρακτήριζα.

 Τι μας λένε λοιπόν τα παραπάνω τρια εργαλεία με τα οποία μπορούμε να προσανατολιστούμε για το σημείο του χρηματιστηριακού κύκλου που βρισκόμαστε. 

1)Την περασμένη εβδομάδα ο δείκτης S&P 500 έγραψε νέο χαμηλό με όρους Ευρώ.

Ο δείκτης Ρ/Ε του S&P 500 τα τελευταία χρόνια αν και με ανοδικές μικροεξάρσεις βαίνει μειούμενος. Από 25 το 2000 βρέθηκε στο 14 το 2002 και αυτό έγινε κυρίως με πτώση των τιμών. Από το 17 το 2003 βρέθηκε πάλι στο 14 το 2007 και αυτό έγινε με άνοδο των κερδών και των τιμών. Από το 14 πέρυσι βρίσκεται αυτή την περίοδο στο 9 και αυτό λαμβάνει χώρα με πτώση τιμών και κερδών.

Τα τελευταία 8 χρόνια το Ρ/Ε προσγειώθηκε από το 25 στο 9 και αυτό συνήθως και με βάση τη λογική συμβαίνει στην καθοδική πλευρά του κύκλου.

 

2)Κατά την διάρκεια του ανοδικού χρηματιστηριακού κύκλου οι εταιρείες τυπώνουν μετοχές και τις μοιράζουν στους επενδυτές προκειμένου να καλύψουν τη ζήτηση που αυξάνεται. Στις 10/10 τρέχοντος  ο αριθμός των μετοχών του S&P 500  συνεχίζει την καθοδική πορεία του κοντά στα 8,7 δισ. τεμάχια κατά 6% χαμηλότερα από το ρεκόρ του 2004 και κοντά στα επίπεδα του 2000. Η αντιστροφή της τάσης της αύξησης του αριθμού των μετοχών ξεκίνησε το 2000 πέρασε σε αρνητική μεταβολή το 2005 και παραμένει σε αρνητικό πεδίο. Η μείωση των αριθμού των μετοχών γίνεται κυρίως με αγορές ιδίων και διαγραφές. 

3)Στην ανοδική αντίδραση 2003 μέχρι 2007 δεν είχαμε διανομή χαρτιών ούτε είσοδο αδύναμων χεριών (μαρίδας)στις αγορές. Αυτό που είχαμε ήταν μεγάλους ιδιώτες, equity funds, insiders και μεγάλους θεσμικούς. Οι μικροί πουλούσαν και οι μεγάλοι αγόραζαν και έστηναν deals. Οι μικροί αγόραζαν ακίνητα.

 Πολλοί θα θυμούνται τη δυσπιστία αρκετών  για τα ποιοτικά χαρακτηριστικά της bull market 2003-2007, γεγονός που οδηγούσε σε επιφυλακτικότητα. Όταν όμως τα χαρτοφυλάκια γράφουν κέρδη ποιος νοιάζεται για τα ποιοτικά χαρακτηριστικά της αγοράς; Σωστά! Η επιφυλακτικότητα αυτή κουμπώνει με το παραπάνω σενάριο. 

Το ζήτημα τώρα είναι αν οκτώ χρόνια διόρθωσης είναι αρκετά για να ολοκληρωθεί ένα πτωτικός κύκλος. Ομοιότητες αυτός ο κύκλος θα μπορούσε να έχει με την δεκαετία του 70 όταν ο Dow κορύφωσε την μεταπολεμική άνοδο το 1966 και ουσιαστικά ολοκλήρωσε το καθοδικό κύκλο με το χαμηλό του 1974 αφού πρώτα είχε κάνει τη βουτιά του 1970. Τα επόμενα έξι χρόνια κινήθηκαν πλαγιοανοδικά μέχρι το τέλος των πέτρινων χρόνων στις αρχές της δεκαετίας του 80. 

Ακόμη και το χειρότερο σενάριο να ισχύει που σημαίνει ότι θα κάνουμε 10-15 χρόνια να δούμε νέο υψηλό στις αγορές, κοντά στα χαμηλά δεν μοιάζει να είναι ώρα να φεύγει κάποιος. Η δεκαετία του 70 έδειξε ότι μεταξύ χαμηλών και υψηλών βγήκαν κέρδη για τους με ορίζοντα 2-3 χρόνων  ευέλικτους.

Capital 16/10/2008