Έχω συναντήσει δεκάδες ανθρώπους τις τελευταίες δυο εβδομάδες οι οποίοι φοβούνται ότι η κρίση των subprimes μπορεί να αποτελέσει την θρυαλλίδα για την κατάρρευση της μεγαλύτερης οικονομίας του πλανήτη και άρα της αμερικάνικης αυτοκρατορίας.
Πιστεύω ότι η γενιά μας είναι πολύ πιθανό να ζήσει και αυτή την εξέλιξη, όπως έζησε την κατάρρευση της Σοβιετίας και όπως η γενιά των πατεράδων μας παλιότερα έζησε την αλλαγή της σκυτάλης της ηγεμονίας από τη Βρετανία στις ΗΠΑ.
Νομίζω όμως ότι τέτοιες ανατροπές γίνονται σε περιόδους με πολιτικές εντάσεις και γεωπολιτική οξύτητα, που απορρέει από την διεκδίκηση ρόλου υπερδύναμης από έναν ή περισσότερους διεθνείς παίκτες.
Αυτή τη στιγμή οι χώρες που θα μπορούσαν να παίξουν ένα ρόλο αμφισβήτησης, Κίνα, Ρωσία, Ευρώπη, φαίνεται να εξαρτούν την ευημερία τους από την γρήγορη ανάρρωση της αμερικάνικης οικονομίας.
Η Κίνα στηρίζει την οικονομική της ανάπτυξη στις εξαγωγές στον υπερδανεισμένο αμερικάνο καταναλωτή. Το ίδιο και η Ρωσία που κερδίζει από την υψηλή τιμή του πετρελαίου.
Ακόμη και αν επιδεινωθούν οι λόγοι της πτώσης της ισοτιμίας του δολαρίου και υπάρξει η απειλή κατάρρευσης, το πιθανότερο είναι οι άλλες κεντρικές τράπεζες να τρέξουν να συνδράμουν και όχι να λειτουργήσουν ανταγωνιστικά. Όπως συνέδραμε στις αρχές τις δεκαετίας του 70 η Μπούντεσμπανκ και μια δεκαετία αργότερα η κεντρική τράπεζα της Ιαπωνίας.
Επιπλέον θεωρώ ότι τέτοιες ανατροπές έρχονται όταν ελάχιστοι τις περιμένουν. Τώρα ακούς τους πάντες από τους ταβερνιάρηδες μέχρι τους ψιλικατζήδες να ανησυχούν για ένα κραχ τύπου 29. Μόνο ο Μπιλ Γκέιτς φαίνεται να μην ανησυχεί που κάνει εξαγορές με μεγάλα premium και οι insiders στη Wall που κάνουν αυξημένες αγορές μετοχών.
Σαν πιθανότερο σενάριο συνεχίζω να θεωρώ αυτό που υποστηρίζει ότι οι αγορές έχουν προεξοφλήσει ήδη την πιθανότητα ύφεσης, οπότε τα χειρότερα τα έχουμε δει και η νευρικότητα θα συνεχιστεί μεν αλλά είναι με ημερομηνία λήξης.
Πιστεύω ότι η γενιά μας είναι πολύ πιθανό να ζήσει και αυτή την εξέλιξη, όπως έζησε την κατάρρευση της Σοβιετίας και όπως η γενιά των πατεράδων μας παλιότερα έζησε την αλλαγή της σκυτάλης της ηγεμονίας από τη Βρετανία στις ΗΠΑ.
Νομίζω όμως ότι τέτοιες ανατροπές γίνονται σε περιόδους με πολιτικές εντάσεις και γεωπολιτική οξύτητα, που απορρέει από την διεκδίκηση ρόλου υπερδύναμης από έναν ή περισσότερους διεθνείς παίκτες.
Αυτή τη στιγμή οι χώρες που θα μπορούσαν να παίξουν ένα ρόλο αμφισβήτησης, Κίνα, Ρωσία, Ευρώπη, φαίνεται να εξαρτούν την ευημερία τους από την γρήγορη ανάρρωση της αμερικάνικης οικονομίας.
Η Κίνα στηρίζει την οικονομική της ανάπτυξη στις εξαγωγές στον υπερδανεισμένο αμερικάνο καταναλωτή. Το ίδιο και η Ρωσία που κερδίζει από την υψηλή τιμή του πετρελαίου.
Ακόμη και αν επιδεινωθούν οι λόγοι της πτώσης της ισοτιμίας του δολαρίου και υπάρξει η απειλή κατάρρευσης, το πιθανότερο είναι οι άλλες κεντρικές τράπεζες να τρέξουν να συνδράμουν και όχι να λειτουργήσουν ανταγωνιστικά. Όπως συνέδραμε στις αρχές τις δεκαετίας του 70 η Μπούντεσμπανκ και μια δεκαετία αργότερα η κεντρική τράπεζα της Ιαπωνίας.
Επιπλέον θεωρώ ότι τέτοιες ανατροπές έρχονται όταν ελάχιστοι τις περιμένουν. Τώρα ακούς τους πάντες από τους ταβερνιάρηδες μέχρι τους ψιλικατζήδες να ανησυχούν για ένα κραχ τύπου 29. Μόνο ο Μπιλ Γκέιτς φαίνεται να μην ανησυχεί που κάνει εξαγορές με μεγάλα premium και οι insiders στη Wall που κάνουν αυξημένες αγορές μετοχών.
Σαν πιθανότερο σενάριο συνεχίζω να θεωρώ αυτό που υποστηρίζει ότι οι αγορές έχουν προεξοφλήσει ήδη την πιθανότητα ύφεσης, οπότε τα χειρότερα τα έχουμε δει και η νευρικότητα θα συνεχιστεί μεν αλλά είναι με ημερομηνία λήξης.
Αναρτήσεις
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου