Ενα μελλοντικό κραχ

To πρωινό φως είχε απλωθεί στην κοιλάδα και το παλιό ψαροχώρι ξυπνούσε με τη συνηθισμένη ημικρανία των άρρωστων τόπων. Τα καφενεία και τα μπακάλικα ήταν ακόμη κλειστά, ενώ τα πατζούρια των χαμόσπιτων ερμητικά αμπαρωμένα, μη και γυρίσει ο άνεμος τη νύχτα και τρυπώσει η κίτρινη κατάρα.

Στις αυλές των σπιτιών δεν φύτρωνε ούτε δένδρο ούτε λουλούδι. Το αλάτι που κουβαλούσε μαζί της η άμμος έκαιγε τα πάντα μέχρι εκεί που έφτανε στην κοιλάδα και ακόμη παραπέρα. Το αλάτι καθώς έσπαγε σε ελαφρύτερους κρυστάλλους, έφτανε ακόμη μακρύτερα.

H ψιλή άμμος είχε καθίσει παντού στην κοιλάδα. Τη σκέπαζε σαν κίτρινο σάβανο. Το τοπίο στο Αμπρί άλλαζε μορφή μέρα με τη μέρα. Πολλές φορές άλλαζε μέσα στην ίδια μέρα, κατά του γούστα που φύσαγε ο άνεμος.

Όταν έπιανε ο θερμός νοτιάς η άμμος εκτοξεύονταν από την παραλία προς τη συστάδα των χαμόσπιτων που άρθρωναν την συνοικία στο απέναντι ύψωμα. Βαριοί και υγροί όπως ήταν οι κόκκοι από το σφικταγκάλιασμα με το αλάτι, έπεφταν πάνω στους τοίχους του νοτιά και έχτιζαν μικρές θίνες, οι οποίες στην συνέχεια μεγάλωναν.

Πολλές φορές ο νοτιάς κράταγε για μέρες και οι μικρές θίνες τράνευαν και γίνονταν λοφίσκοι, πέντε, δέκα και δεκαπέντε μέτρα ψηλοί.Συχνό ήταν το φαινόμενο να σκεπάζουν ολόκληρες πλευρές ή ακόμη και τα μισά σπίτια.

Ενώ σπάνια είχαν σκεπάσει και σπίτια ολάκερα κάνοντας του έγκλειστούς να προσεύχονται να αλλάξει ο άνεμος και να τους απελευθερώσει.Οι άνθρωποι φοβούμενοι ότι κάποια μέρα μπορεί να ξυπνήσουν θαμένοι σε ένα λόφο από τόνους άμμου, είχαν προσαρμόσει στις καμινάδες μεταλλικούς σωλήνες που στην ανάγκη θα εξασφάλιζαν λίγο φρέσκο αέρα.

Ετσι θα εξοικονομούσαν το επιούσιο οξυγόνο των λίγων ημερών που θα κράταγε ο αποκλεισμός.

Το δημαρχείο είχε προμηθευτεί ένα μικρό στόλο από μπουλντόζες, φορτηγά και εκσκαφείς, που έτρεχαν να απελευθερώσουν απεγκλωβισμένα σπίτια και δρόμους όταν παρουσιάζονταν κάποια ανάγκη.Με τον καιρό όμως κατάλαβαν ότι ήταν μάταιο.

Το φορτίο των κόκκων έμοιαζε με φορτίο μερμυγκιών, πριν προλάβει να επιστρέψει το φορτηγό αυτά είχαν σκορπίσει και επέστρεφαν από εκεί που τα μετέφεραν.Παλιότερα σε άλλους τόπους που έσερναν μικρότερες κατάρες από τις προηγούμενες ζωές, έλεγαν ότι το νερό και ο αέρας είναι αυτά που δεν συγκρατούνται με τίποτα. Εδώ είχαν μάθει ότι το ίδιο συμβαίνει και με την άμμο.

Τώρα ο μικρός στόλος των οχημάτων σκούριαζε παρατεταγμένος σε σειρά, σαν βετεράνοι των ναπολεόντειων πολέμων που αποσύρθηκαν πριν την ώρα τους, σε μια απόμερη πλατεία.Αλλοτε, το σημείο στάθμευσης, μια λωρίδα εκατό μέτρων, γινόταν η καρδιά ενός γιγάντιου λόφου από άμμο που έμοιαζε με γριά σκυμμένη πάνω από μια σκάφη. Αλλοτε πάλι, σαν οροσειρά των Αλπεων σε κλίμακα υψομέτρου μερικών δεκάδων μέτρων.

Πριν από 30 χρόνια το Αμπρί ήταν ένα σύμπλεγμα από γραφικούς συνοικισμούς από σπίτια ψαράδων. Το λιμανάκι θεωρούνταν αλιευτικό καταφύγιο και ένας στόλος από μικρότερα και μεγαλύτερα σκάφη ήταν δεμένος στους ντόκους σε διπλές και τριπλές σειρές.Ηταν εποχή που όλη τη νύχτα, φορτηγά ψυγεία πήγαιναν και έρχονταν βιάζοντας το σκοτάδι με τα μεγάλα φώτα.

Μετέφεραν τις αρτι αλιευθείσες ψαριές προκειμένου να προλάβουν τις κοντινές μεγάλες ιχθυαγορές της Νότιας Γαλλίας.Η εντατική αλίευση του κόλπου μπροστά από το Αμπρί, με δίχτυα που έσερναν δυο αλιευτικά μεταξύ τους και έγδερναν το βυθό είχε εξαφάνισε την χλωρίδα του.

Την εξαφάνιση της χλωρίδα ακολούθησε και η εξαφάνιση της πανίδας και σιγά σιγά ο περίφημος αλιευτικός στόλος της περιοχής άρχισε να σκουριάζει αγκυροβολημένος κατά συστάδες αρόδου.

Η χλωρίδα του βυθού όμως συγκρατούσε τις μετακινήσεις της χρυσαφένια ψιλής άμμου. Ο νότιος κυματισμός άρχισε να σπρώχνει τόνους άμμου κάθε χρόνο στην ακτή και από εκεί ο αέρας την σκόρπιζε στην γύρω περιοχή.

Εκατό ψυχές ήταν αυτές που είχαν απομείνει στο χωριό. Συνταξιούχοι οι περισσότεροι, με το βλέμμα κίτρινο κι αυτό και το ηθικό τσακισμένο. Τριγυρνούσαν στους έρημους δρόμους σαν τα φαντάσματα που μπαινοβγαίνουν σε σπίτια και καφενεία που η κατάρα της άμμου είχε μετατρέψει σε ανοιχτούς τάφους.

Στους πραγματικούς τάφους οι πεθαμένοι δεν έλιωναν, γιατί η άμμος είχε σκεπάσει το νεκροταφείο και το αλάτι είχε ποτίσει το χώμα. Είχε σκοτώσει κάθε μορφή ζωής. Ακόμη και αυτή που μετουσιώνει το θάνατο σε καινούργια ζωή.

Τέχνη και λογιστική

Τέχνη είναι ένας από του καλύτερους καθρέφτες μιας εποχής. Αυτό βέβαια λίγοι κερδοσκόποι έχουν εκπαιδεύσει τον εαυτό τους να το αποκρυπτογραφεί.

Οι περισσότεροι αρκούνται στην λαγνεία των αριθμών που επιβάλλει η λογιστική. Η σοδειά κάθε χρονιάς σε κινηματογραφικές ταινίες, μουσικές, ζωγραφική, λογοτεχνία αποτυπώνουν τις βαθύτερες τάσεις για τα γούστα και τις διαθέσεις της κοινής γνώμης.

Αρκεί κάποιος να τα παρακολουθεί και να έχει εκπαιδεύσει τα αντανακλαστικά του στην ερμηνεία τους. Υπό αυτό το πρίσμα οι κριτικοί τέχνης, οι κοινωνιολόγοι και οι ψυχολόγοι θάπρεπε να είναι οι καλύτεροι κερδοσκόποι. Δεν είναι όμως γιατί δεν έχουν καταλάβει την επίδραση που έχουν αυτά τα οποία γνωρίζουν στις χρηματαγορές και την οικονομία.

Ολες οι παραπάνω τέχνες και τεχνικές αυτό που αποτυπώνουν είναι τα προβλήματα των ανθρώπων της εποχής από την έκρηξη της τεχνολογικής και οικονομικής προόδου. Οικογένεια, κράτος έθνος, κοινωνικό κράτος, τοπικές παραδόσεις βρίσκονται στην δίνη του κυκλώνα της παγκοσμιοποίησης.

Λίγοι είναι αυτοί που πιστεύουν ότι η λύση βρίσκεται στην επιστροφή στην αξία και τους θεσμούς του παρελθόντος. Όταν συμβεί αυτό θα αντιστραφεί η φιλοπρόοδος τάση και θα δούμε την άκρα δεξιά και την άκρα αριστερά που αντιτίθενται σε αυτό το μοντέλο να αποκτούν ρυθμιστικό ρόλο. Προς το παρόν αποτελούν περιθώριο.


Χαρακτηριστική περίοδος παρακμής ήταν η περίοδος του μεσοπολέμου στη Γερμανία. Η περίοδος της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης που ο πληθωρισμός κάλπαζε και οι άνθρωποι έτειναν ευήκοα ώτα στος Σπαρτακιστές και τους ακροδεξιούς.

Ο Max Beckmann είναι ένας από τους επιφανείς ζωγράφους από αποτύπωσε το πνεύμα εκείνης της εποχής.

1929, 2000 ή 1998;

Η αλήθεια είναι ότι έχουμε να κάνουμε μια διόρθωση την οποία θα θυμόμαστε για αρκετά χρόνια. Αλήθεια είναι επίσης ότι η στήλη περίμενε τη εκδηλωσή της στο διάστημα Μαΐου-Οκτώβρη 2007. Εποχή που στατιστικά εκδηλώνονται οι περισσότερες διορθωτικές κινήσεις.

Η διορθωτική κίνηση των τελευταίων ημερών αρχίζει να προσλαμβάνει τα χαρακτηριστικά ενός κραχ. Απώλειες τα τάξης του 5% σε καθημερινή βάση δεν είναι κάτι που καταπίνεται εύκολα από τις αγορές.

Οι αγορές όμως μοιάζουν με την πραγματικότητα της ίδιας της ζωής. Όταν αντιμετωπίζουμε μια καινούργια κατάσταση που απειλεί να μεταβάλει τα δεδομένα το καλύτερο που έχουμε να κάνουμε είναι να ανατρέξουμε στο παρελθόν και να αναζητήσουμε ομοιότητες.

Το χαρακτηριστικό της περιόδου που διανύουμε είναι η απότομη πτώση σε μικρό χρονικό διάστημα. Αν κοιτάξουμε σε επίπεδο S&P 500 που είναι ο αντιπροσωπευτικότερος δείκτης της μεγαλύτερης αγοράς και κατά συνέπεια δεξαμενής κεφαλαίων του πλανήτη.

Εχει καταφέρει να χάσει μέσα σε 3 εβδομάδες πάνω από 11% από τις 1498 μονάδες πριν τις γιορτές στις 1325 στο κλείσιμο της Παρασκευής. Η χθεσινή αργία περιόρισε από της απώλειες του S&P 500.

Από την κορυφή του περασμένου Οκτώβρη ο S&P 500 μέχρι το κλείσιμο της Παρασκευής έχει γράψει απώλειες κοντά στο 16%.

Η αλήθεια είναι ότι για τα δεδομένα των αμερικάνικων αγορών έχουμε μια από τις πλέον απότομες πτώσεις που μοιάζει αρκετά με εκείνη του 1998 κατά τη διάρκεια της ρώσικης κρίσης.

Το 1998 μέσα σε λιγότερο από δέκα εβδομάδες ο S&P 500 έχασε 23%.

Ο δικός μας Γενικός Δείκτης έχει χάσει από το υψηλότερο των 2334 μονάδων μέχρι τις 4.064 που ακούμπησε σήμερα 23,8% και από τις 2 Ιανουαρίου μέχρι τις 22 περί το 21 %.
Κατά την διάρκεια της κρίσης του 1998 ο Γενικός Δείκτης είχε χάσει από τα τέλη Ιούλη μέχρι τα τέλη Οκτώβρη 36,43% και από τις 2800 μονάδες είχε προσγειωθεί κάτω από τις 1.800.

Τις απώλειες αυτές τόσο ο Γενικός Δείκτης όσο και ο S&P 500 τις κάλυψαν μέσα σε ένα δίμηνο περίπου.

Ενδιαφέρον παρουσιάζει επίσης και η ομοιότητα που εμφανίζει η τωρινή κατάσταση με εκείνη του 2008 μέσω του δείκτης BPNYA του NYSE.
Ο δείκτης αυτός εκφράζει το ποσοστό των μετοχών που δίνουν σήμα αγορά με βάση το σύστημα τεχνικής ανάλυσης των points &figures

Αγόρασε μετά τον πανικό

Κανείς δεν έχει ποτέ καταλάβει τι προκαλεί έναν πανικό. Έχει, όμως, να κάνει με κάποια μορφή του φαινομένου που οι βιολόγοι αποκαλούν θετική ανάδραση «Γιατί τα παγώνια έχουν μεγάλες ουρές» ή του φαινομένου που ο Σόρος αποκαλεί ανακλαστικότητα.

Ιδού ένα χαρακτηριστικό σενάριο που περιγράφεται σε ένα από τα ηλικίας 100 ετών βιβλία μου:Ένας από τους χειρότερους πανικούς που είδα ποτέ στη Γουόλ Στριτ, προέκυψε μπροστά στα ίδια μου τα μάτια. Μια μέρα καθόμουν στην αίθουσα συναλλαγών, την οποία ποτέ δεν είχα ξαναδεί τόσο ήσυχη.

Τα πάντα ήταν χαλαρά και αισιόδοξα. Οι τιμές των μετοχών ήταν σταθερές, οι σιδηρόδρομοι έβγαζαν χρήμα κι όλα ήταν ρόδινα. Ένα από τα παρευρισκόμενα μέλη εργαζόταν σε έναν οίκο ο οποίος διακρατούσε ένα μεγάλο πακέτο μετοχών.

Πρόσφερε διακόσια τεμάχια προς πώληση. Μάρτυρας της συναλλαγής ήταν ένας άντρας που καθόταν απέναντι. Είπε μέσα του, έχω μερικά τεμάχια αυτής της μετοχής αν αυτός, που τόσο ενδιαφέρεται για δαύτη, είναι έτοιμος να ξεπουλήσει, κάτι πρέπει να συμβαίνει. Θα ξεπουλήσω τα δικά μου όσο ακόμα μπορώ.

Έριξε τα δικά του στην αγορά. Τον ακολούθησαν κι άλλοι. Επικράτησε μια σκηνή απερίγραπτης έξαψης. Επηρεάστηκαν κι άλλες μετοχές. Ο πανικός γενικεύτηκε κι επακολούθησε η αναπόφευκτη κατάρρευση.

Αποδείχτηκε ότι τίποτα δεν συνέβαινε, απλά ότι ο χρηματιστής που είχε προκαλέσει τον πανικό είχε λάβει μια εντολή πώλησης.Υπάρχει μεγαλύτερη συμφωνία απόψεων σχετικά με το τι ακολουθεί τους πανικούς τη σταθερότητα και ανάκαμψη.

Τα «αδύναμα χέρια» εξαντλούνται και οι κυνηγοί ευκαιριών πλιατσικολογούν τα συντρίμμια. Ο Σκοτ Τζόπλιν, μπασμένος στα κόλπα της Γουόλ Στριτ, το είχε διακρίνει ξεκάθαρα.

Δεν γνωρίζω αν η οξυδέρκειά του προερχόταν από τις διαπραγματεύσεις για τα πνευματικά δικαιώματα με τον εκδότη του ή από τις οδηγίες που του έδωσε ο παππούς μου, ο Μάρτιν (ο οικονομικός διευθυντής του εκδότη), βασισμένος στις δικές του εμπειρίες. Αλλά μόλις 16 μέτρα μετά την εισαγωγή του «The Wall Street Rag», εμφανίζεται η περιγραφική σημείωση «Ήρθαν καλές εποχές».

Η μελωδία μετατρέπεται σε ματζόρε κι επιστρέφει στην ενδιάμεση τονική. Δίχως άλλο, αν η προσοχή του Τζόπλιν δεν είχε συγκεντρωθεί στη μουσική, θα είχε κι εκείνος ανακαλύψει σε μια δοκιμασμένη απ' το χρόνο μέθοδο για να βγάζει χρήματα.

Μετά από κάθε πανικό, οι παλιές καραβάνες της Γουόλ Στριτ ξέρουν πως είναι ώρα να βγάλουν τα μπαστούνια τους και να κατηφορίσουν κούτσα-κούτσα προς το χρηματιστήριο: Ελάχιστοι, όμως, αποκτούν επαρκή εμπειρία στη Γουόλ Στριτ ώστε να κατέχουν τα μυστικά της επιτυχίας, μέχρις ότου φτάσουν σε κείνη την περίοδο της ζωής κατά την οποία βρίσκονται με το ένα πόδι στον τάφο.

Όταν έρθει αυτή η περίοδος, αυτοί οι γέροι βετεράνοι της Γουόλ Στριτ συνήθως περνούν μακρά διαστήματα γαλήνης στα άνετα σπιτικά τους. Και τις ώρες του πανικού, που μερικές φορές επιστρέφουν πάνω από μια φορά το χρόνο, τα γέρικα, τούτα, φιλαράκια θα κάνουν την εμφάνισή τους στη Γουόλ Στριτ, βαδίζοντας κούτσα-κούτσα στηριγμένοι στα μπαστούνια τους προς τα γραφεία των χρηματιστών τους.

Έπειτα αγοράζουν καλές μετοχές όσο τους επιτρέπουν τα τραπεζικά τους υπόλοιπα, τα οποία συνήθως έχουν αφήσει να συσσωρευτούν ακριβώς για μια τέτοια έκτακτη κατάσταση. Συνήθως ο πανικός μαίνεται ώσπου να γίνουν αρκετές αγορές μετοχών με μετρητά, ώστε να μπορεί κάποιος να μαζέψει χρήμα με το τσουβάλι.

Όταν ο πανικός αρχίζει να κοπάζει, τα γέρικα φιλαράκια μας που έκαναν σοφά μια ανάπαυλα αναμένοντας το αναπόφευκτο, το οποίο συνήθως επανέρχεται τόσο κανονικά όσο και οι εποχές, ρευστοποιούν χωρίς χρονοτριβή, καταθέτουν τα κέρδη ή την υπεραξία στις τράπεζές τους.

Πρώτα όμως αγοράζουν ακόμα περισσότερα πρώτης ποιότητας ακίνητα για μόνιμη επένδυση και αποσύρονται για μια ακόμη σεζόν στην ηρεμία των υπέροχων τους σπιτιών και στις αγκάλες των ευτυχισμένων τους οικογενειών.

Victor Niederhofer «Τα μαθήματα του κερδοσκόπου»

Οι ιδιότητες των μετοχών...

Είναι ολοφάνερο ότι οι τιμές των μετοχών δεν ανταποκρίνονται ποτέ στην πραγματική αξία τους. Είναι πάντα υψηλότερες ή χαμηλότερες.
Mία μετοχή έχει όμως μετρήσιμη αξία;

Aν συνέβαινε αυτό, τότε θα μπορούσε κανείς να υπολογίσει με ακρίβεια την αξία μίας εταιρείας και έτσι δεν θα υπήρχε καθόλου χρηματιστήριο. Θα υπήρχε μία σταθερή τιμή για τις μετοχές, η οποία θα υπολογιζόταν με τη βοήθεια του ηλεκτρονικού υπολογιστή.

Δεν συμβαίνει όμως κάτι τέτοιο. Kαι γι' αυτό το λόγο αποτυγχάνουν όλα τα πειράματα που θέλουν να προβλέψουν μέσω υπολογιστή την τάση του χρηματιστηρίου.

Oι εκτιμήσεις και οι κρίσεις όσον αφορά μία μετοχή εξαρτώνται από τα μεμονωμένα άτομα: ο ίδιος άνθρωπος όμως μπορεί να έχει κάθε μέρα διαφορετική γνώμη για τις προοπτικές και το μέλλον μίας εταιρείας. Την κρίση του επηρεάζουν πολλοί παράγοντες.

H καλή ή κακή διάθεση του αγοραστή και τα προσωπικά του προβλήματα παίζουν επίσης ένα ρόλο.

Tο ίδιο δε ισχύει όταν θέλει κανείς να εκτιμήσει τη γενική τάση του χρηματιστηρίου.
Στο κάτω κάτω η διάθεση που επικρατεί στο χρηματιστήριο είναι θέμα της συμφωνίας μεταξύ των παικτών.

Μίας συμφωνίας ως προς το ερώτημα αν η πλειοψηφία τους έχει αισιόδοξη ή απαισιόδοξη διάθεση.
Αυτό το λεγόμενο χρηματιστηριακό κλίμα που δημιουργείται από αυτή τη συμφωνία είναι καθοριστικό για την εξέλιξη των τιμών, από την οποία πάλι προκύπτει το αν είναι σημαντικό ή απαραίτητο για τον κάτοχο μετοχών να πουλήσει χαρτιά ή αν είναι απαραίτητο για τον κάτοχο ρευστού χρήματος να αγοράσει μετοχές.

T (τάση) = X (χρήμα) + Ψ (ψυχολογία)

H γενική κατάσταση της οικονομίας και ιδιαίτερα αυτή των επιμέρους κλάδων αποφασίζει για την ποιότητα και τις μελλοντικές αποδόσεις των μετοχών.

Όποιος μπορεί να προβλέψει πώς θα εξελιχθεί ένας κλάδος επί σειρά ετών, μπορεί να κερδίσει πολλά. Καθοριστικοί για τη συνολική τάση του χρηματιστηρίου είναι, κατά την άποψή μου, δύο βασικοί παράγοντες. όλοι οι άλλοι καταλήγουν τελικά σε αυτούς τους δύο:

1. H σχέση μεταξύ της ποσότητας του χρήματος και της έκδοσης νέων αξιογράφων.

2. Το ψυχολογικό στοιχείο, η αισιοδοξία ή η απαισιοδοξία, η εκτίμηση δηλαδή του μέλλοντος. Όλα τα γεγονότα, όλα τα πολιτικά, οικονομικά και χρηματοπιστωτικά μέτρα, είτε τώρα είναι σημαντικά είτε ασήμαντα, καταλήγουν τελικά σε αυτά τα δύο δεδομένα.

Έχω ήδη εκφράσει παλιότερα αυτή τη θεωρία ως μαθηματική εξίσωση, η οποία θα έπρεπε να είναι η βασική αρχή κάθε χρηματιστηριακής τάσης: T (τάση) = X (χρήμα) + Ψ (ψυχολογία)

Με τον όρο «χρήμα» εννοώ το χρήμα που διατίθεται στο χρηματιστήριο. Όταν συνεχώς εκδίδονται μεγάλες ποσότητες από ομόλογα (μετατρέψιμες ομολογίες) με υψηλά επιτόκια, όταν οι τράπεζες και τα ταμιευτήρια καταβάλλουν υψηλούς τόκους για προθεσμιακές καταθέσεις, τότε απομένουν φυσικά πολύ λίγα χρήματα διαθέσιμα για την αγορά μετοχών.

Eν συντομία, ο παράγοντας «χρήμα» εξαρτάται από το μακροχρόνιο ύψος των επιτοκίων. Αντίθετα, ο παράγοντας «ψυχολογία», αν τον δει κανείς με προσοχή, είναι το άθροισμα ενός μεγάλου αριθμού διαφορετικών παραγόντων μικρότερης σπουδαιότητας.

Aς δεχθούμε ότι μειώνονται τα κέρδη και τα μερίσματα μίας εταιρείας, ότι οι φόροι αυξάνονται κ.λπ., ότι έχουμε δηλαδή ένα πλήθος αρνητικών παραγόντων.

Όταν όμως το κοινό εκτιμά το μέλλον με αισιοδοξία, δέχεται αυτές τις άσχημες ειδήσεις επειδή έχει την πεποίθηση ότι οι προαναφερθείσες αρνητικές επιρροές θα έχουν μόνο παροδική επίδραση.

O παράγοντας Ψ (ψυχολογία) παραμένει σε αυτή την περίπτωση θετικός παρά τις κακές βασικές ειδήσεις.

Απο το βιβλίο του Α. Κοστολάνι, "Η Ψυχολογία του χρηματιστηρίου"

Ο παρορμητικός trader

Οι παρορμητικοί άνθρωποι έχουν έναν τρόπο αντίληψης και δράσης που, σε σύγκριση με τις μελετημένες και προσεκτικές αποφάσεις, θα μπορούσε να θεωρηθεί καταστροφικός. Αυτός ο καταστροφικός τρόπος συμπεριφοράς εκδηλώνεται ως έλλειψη αυτοελέγχου,ενεργείτε ανάλογα με τις ιδιοτροπίες σας, υποκύπτετε στον πειρασμό, κάνετε ό,τι έχετε πει στον εαυτό σας να μην κάνει.

Ο άνθρωπος, που έχει αποφασίσει να συναλλαγεί με δέκα συμβόλαια αλλά μετά συναλλάσσεται με μια δέσμη των εκατό και λέει: «απλώς το έκανα εν ξέρω γιατί», ενεργεί παρορμητικά.

Όλες οι παραλλαγές του παρορμητισμού, ιδιοτροπία ή ενόρμηση, είναι στην ουσία το ίδιο πράγμα: μια διαστρέβλωση των φυσιολογικών επιθυμιών και αναγκών, ένα είδος καταληψίας που ξεπερνά τη λογική.

Οι παρορμητικοί άνθρωποι δεν έχουν εμπιστοσύνη στον εαυτό τους, απλώς εύχονται και ελπίζουν για αποτελέσματα. Δεν έχουν μακροπρόθεσμους στόχους, μόνο επιτακτικές επιθυμίες.

Η συμπεριφορά τους είναι απότομη, άμεση και απροσχεδίαστη ο χρόνος που μεσολαβεί ανάμεσα στη σκέψη και την εκτέλεση είναι πολύ σύντομος. Μ’ αυτό δεν θέλω να πω ότι η ταχύτητα στη συναλλαγή είναι αρνητική, το αντίθετο.

Είναι απαραίτητη για τον καλό trader, αλλά η διαφορά έγκειται στο μέγεθος της δέσμευσης που αναλαμβάνει κανείς κατά την παρόρμηση της στιγμής και στην ύπαρξη (ή την απουσία) ενός σχεδίου.

Τελικά, το αποτέλεσμα της παρορμητικής συμπεριφοράς είναι ότι, όταν έρθει η αποτυχία, το όλο σύστημα δεν λειτουργεί σωστά και το άτομο δεν μπορεί να αποκομίσει θετικά μαθήματα από την απώλεια.

Μη έχοντας σχέδιο, οι παρορμητικοί άνθρωποι δεν μπορούν να αναπτύξουν σταθερές μεθόδους για να καθορίσουν τι λειτουργεί και τι όχι.

Δεν μπορούν να καταλάβουν γιατί απέτυχαν, ούτε, όπως κάθε καλός trader, ότι ένα σχέδιο που αποτυγχάνει είναι ευεργετικό, γιατί μας αποτρέπει από το να επαναλάβουμε το ίδιο λάθος. Η έλλειψη σχεδιασμού είναι μόνο μέρος του προβλήματος.

Οι παρορμητικοί άνθρωποι δεν έχουν επίσης μέθοδο σκέψης. Εκεί που οι άλλοι άνθρωποι ζυγίζουν, αναλύουν, ψάχνουν και σχηματίζουν μια πρώτη εντύπωση, οι παρορμητικοί μαντεύουν και στοιχηματίζουν χοντρά χωρίς πολλή σκέψη.

Τους λείπει η υπομονή, η συγκέντρωση, η ικανότητα αφαίρεσης και η αντανακλαστική σκέψη. Συχνά θεωρείται ότι έχουν αδύνατη κρίση, αλλά αυτό είναι μάλλον αποτέλεσμα χαρακτήρα και προσωπικότητας παρά εξυπνάδας.

Από το βιβλίο του Victor Speranteo: «Αρχές της επαγγελματικής κερδοσκοπίας»

Ποιοι δεν κάνουν για το χρηματιστήριο...

Οι άνθρωποι που δεν κάνουν για traders ζητούν τη γνώμη των άλλων, ενεργούν βάσει της τάδε ή της δείνα πληροφορίας και όταν χάνουν κατηγορούν αυτούς που τους έδωσαν τη συμβουλή. Δεν παίρνουν ποτέ την ευθύνη των αποφάσεών τους, δικαιολογούνται για τις απώλειες ή τα ρίχνουν στην κακή τους τύχη.

Συγκρίνουν συνεχώς τον εαυτό τους με τους άλλους, τους οποίους φθονούν, και δεν προσπαθούν να βελτιωθούν μελετώντας τα λάθη τους. Έτσι κι αλλιώς αρνούνται να παραδεχτούν ότι έκαναν λάθος!

Ένας γνωστός μου trader ας τον πούμε John καθόταν μια φορά σε ένα μπαρ και μιλούσε με το φίλο του τον Paul.

«Paul», ρώτησε, «δεν είμαι μεγάλος trader;»

«Καλός είσαι, John», απάντησε ο άλλος, «αλλά όχι μεγάλος».

«Τι εννοείς; Τον περασμένο μήνα είχα τριάντα δύο επιτυχημένες συναλλαγές στις τριάντα τέσσερις και έχασα μόνο χίλια δολάρια».

Αυτό θα πει να δικαιολογούμε τον εαυτό μας.Είναι επίσης ένα παράδειγμα του πιο συνηθισμένου λόγου για τον οποίο κάποιοι traders είναι αποτυχημένοι: της ανικανότητας να δεχτούν τις απώλειες.

Βίκτωρ Σπεραντέο: Ο επιτυχημένος Trader

Η απουσία τάσης είναι θετικός δείκτης

Ο καλύτερος δείκτης ενδεχόμενης ανάπτυξης μιας τάσης είναι η απουσία τάσης
Όπως μετά την ημέρα αναπόφευκτα ακολουθεί η νύχτα, έτσι και μια τάση θα ακολουθηθεί από μια περίοδο χωρίς τάση. Με άλλα λόγια, η -απουσία- τάσης είναι ο καλύτερος δείκτης ότι μπορεί να αναπτυχθεί μια νέα τάση.

Οι αντιθετικοί επενδυτές θεωρούν άσκοπο να εξετάσουν ένα διάγραμμα τιμής και να προσπαθήσουν να μαντέψουν κατά πόσον η άνοδος της τελευταίας εβδομάδας σημαίνει το ξεκίνημα μιας νέας τάσης. Υπάρχουν τόσες ψευδείς εκκινήσεις, ώστε η άσκηση να αξίζει τον κόπο. Ωστόσο, αν τα διαγράμματα αποκαλύπτουν μια σαφή ατονία -την απουσία τάσης- οι αντιθετικοί επενδυτές μπορούν να μελετήσουν τη μετοχή πιο προσεκτικά, ελπίζοντας να ανακαλύψουν το ξεκίνημα μιας καινούριας τάσης.

Η απουσία τάσης μπορεί να είναι άλλο ένα, αλλά σημαντικό, κομμάτι του παζλ.* [*Εδώ μπορούμε να θυμηθούμε το συλλογισμό του Σέρλοκ Χολμς στο -Silver Blaze-, (Ασημένια λάμψη): -Υπάρχει κάτι άλλο στο οποίο θέλεις να επιστήσεις την προσοχή μου; -Στο παράξενο περιστατικό με το σκύλο τη νύχτα -Μα ο σκύλος δεν έκανε τίποτα τη νύχτα. Αυτό ακριβώς είναι το παράξενο, παρατήρησε ο Σέρλοκ Χολμς.]

Αν και οι λεγόμενοι -ακιδωτοί- πυθμένες ((V) bottoms) σχηματίζονται κατά καιρούς, οι αντιθετικοί επενδυτές έχουν ελάχιστες πιθανότητες να τους πιάσουν, αγοράζοντας γρήγορα πριν από την ανάκαμψη. Πρόκειται για ευκαιρίες που καλό είναι να παραβλέπουν, αν δεν εστιάζουν στη μετοχή.

Οι αντιθετικοί επενδυτές αναζητούν σε μακρές περιόδους ατονίας ενδεχόμενα σήματα αγοράς (αυτό το είδος ήπιας διακύμανσης, συνήθως δεν απαντάται στις κορυφές της αγοράς). Σε γενικές γραμμές, οι πτωτικές κινήσεις τείνουν να παίρνουν από το ένα τρίτο έως το μισό από το χρόνο της προηγούμενης ανοδικής τάσης.

Και εφόσον η έλλειψη νέας ανοδικής τάσης θεωρείται μέρος της πτωτικής φάσης, οι αντιθετικοί επενδυτές αναζητούν μια πτωτική κίνηση που έχει ξεκινήσει και συνεχίζεται εδώ και κάποιον καιρό.

Με άλλα λόγια, η υποχώρηση θα πρέπει να διαρκέσει περισσότερο από το αναμενόμενο, σε σύγκριση με τη διάρκεια της ανοδικής τάσης πριν από αυτή. Αλλά αν η μετοχή έχει μόλις φτάσει στον πυθμένα της, ίσως είναι πολύ νωρίς για να επενδύσετε.

Για παράδειγμα, αν η ανοδική τάση διήρκεσε 18 μήνες, καλό θα είναι να περιμένετε αρκετές εβδομάδες ή και κάποιους μήνες μετά την κορυφή, πριν εξετάσετε τη μετοχή ως πιθανή Φυσικά, η μετοχή πρέπει να είναι 50% κάτω από την υψηλότερη τιμή που σημείωσε σε διάστημα 52 εβδομάδων.

Όπως είπαμε και πιο πριν, η έρευνα δείχνει ότι για να διορθωθεί η πτωτική κίνηση μιας μετοχής μπορεί να χρειαστούν από ένα έως τρία χρόνια. Μπορούμε επίσης να υποθέσουμε ότι η πτωτική κίνηση που ακολουθεί την ανοδική διαρκεί κατά μέσο όρο από 6 έως 18 μήνες.

Ο Ben Graham πίστευε ότι η αγορά χρειαζόταν 18 με 30 μήνες για να συνέλθει από την τιμωρία μιας συγκεκριμένης μετοχής. Η διάρκεια της τυπικής ανοδικής τάσης, η έρευνα πάνω στις κινήσεις των τιμών των μετοχών και τα κείμενα επενδυτών όπως οGraham υποδεικνύουν όλα μια περίοδο διακράτησης δύο με τρία χρόνια των μετοχών από τους αντιθετικούς επενδυτές.]

Όπως συμβαίνει και με όλους τους κανόνες των τάσεων που αναφέραμε σ' αυτό το κεφάλαιο, οι αντιθετικοί επενδυτές δεν θα πρέπει να χρησιμοποιούν ούτε αυτόν εδώ κατά γράμμα.
Αλλά η ιδέα μιας πτωτικής κίνησης που παίρνει ένα τρίτο με μισό από το χρόνο της προηγούμενης ανοδικής κίνησης προσφέρει ένα -λογικό- χρονικό πλαίσιο, όταν αναλύετε μια μετοχή.

Από το βιβλίο των A. Gallea &W. Patallon: "Κόντρα στο ρεύμα, τα μυστικά της αντιθετικής επένδυσης" Εκδόσεις Stoupas Pablications 2000

Ο,τι πιστεύεις είναι λάθος...

«Ότι πιστεύεις στο χρηματιστήριο, αυτό είναι εντελώς λάθος. Σημείωσε ότι ό,τι πιστεύεις εσύ, αυτό είναι αυτό που πιστεύει και ο περισσότερος κόσμος.

Αλλά αν εσύ και εγώ πιστεύουμε ότι κάτι είναι αλήθεια τότε λογικά η κοινή γνώμη θα πράξει ανάλογα. Αν ο κόσμος πράξει, εμείς μπορούμε να προβλέψουμε πως ο κόσμος θα στοιχηματίσει απέναντι στις επερχόμενες εξελίξεις και να μελετήσουμε πως μπορούμε να στοιχηματίσουμε εναντίον σε αυτές τις εκτιμήσεις, γιατί η αγορά θα τις έχει ήδη προεξοφλήσει.

Όταν πιστεύεις ότι κάθε παράγων «χ» θάχει σαν αποτέλεσμα το «ψ» και ο περισσότερος κόσμος πιστεύει το ίδιο, τότε όταν βλέπεις το «χ» να συμβαίνει ξέρεις ότι ο κόσμος θάχει στοιχηματίσει ότι το «ψ» θα ακολουθήσει. Αυτός είναι ένα λόγος για να μην ακολουθήσει...»

Ken Fisher, Three questions that count

Tο νόημα που βγάζω είναι ότι είμαστε καταδικασμένοι να πιστεύουμε πάντα σε λάθος εκτιμήσεις, γιατί η παρουσία μας και μόνο στο σύστημα καθιστά λάθος την εικόνα που έχουμε γι’ αυτό αφού κάθε τι που σκεφτόμαστε μεταβάλει τα δεδομένα αυτόματα.

Οι εφιάλτες των επενδυτών

Τις άσχημες χρηματιστηριακές περιόδους οι βραχυπρόθεσμοι επενδυτές βρίσκονται στα πρόθυρα της νευρικής κρίσης. Χάνουν την εμπιστοσύνη τους στο μέλλον και αν δεν έχουν άλλα ενδιαφέροντα να τους αποσπούν καταλαμβάνονται από μελαγχολία.

Οι εφιάλτες κυριαρχούν στα όνειρα και οι λάθος κινήσεις στο χρηματιστήριο. Αλήθεια τι όνειρα μπορεί να γεννάει μελαγχολία;

Το ομώνυμο ζωγραφικό έργο του ισπανού Χουάν Μιρό επιχειρεί να δώσει μια απάντηση.

Τα σχήματα του Χουάν Μιρό έχουν μια γεωμετρική καταγωγή και μοιάζουν με τα σχήματα που δραπετεύουν από το υποσυνείδητο κατά την διάρκεια του ύπνου. Συνήθως έχουμε να κάνουμε με παραμορφωμένες φιγούρες ανθρώπων ή ζώων σαν αυτές να αντικατροπτίζονται σε κάποιο επιτηδευμένα ακανόνιστο καθρέφτη.

Δράκοι και πριγκίπισσες

Οι επενδυτές μοιάζουν με τις πριγκίπισσες που περιμένουν το ιππότη ή άγιο να σκοτώσει το δράκο για τον ανταμείψουν. Ο δράκος είναι αυτός που τρομοκρατεί το κοσμάκι.

Ολοι μπορούν να καταλάβουν ποιος είναι στο χρηματιστήριο ο δράκος που προκαλεί τον πανικό στο κόσμο. Ο Ιππότης ή άγιος μοιάζει με τους πρωτοπόρους που αψηφούν το ρίσκο και η πριγκίπισσα με το πλήθος που θα ακολουθήσει τελευταίο για να ανταμείψει τους τολμηρούς.

Ο Πάολο Ουτσέλο από τη Φλωρεντία έχει απεικονίσει αριστοτεχνικά την παραπάνω αλληγορία στον γνωστό του πίνακα ο Άγιος Γεώργιος και ο δράκος.

Ο Ουτσέλλο ήταν μεγάλη μορφή στο κόσμο της ζωγραφικής και του άρεσαν πάρα πολύ οι πειραματισμοί. Του άρεσαν επίσης τα μαθηματικά τα οποία χρησιμοποιούσε κατά κόρον προκειμένου να δημιουργεί τις προοπτικές στα έργα του αλλά και τις γεωμετρικές μορφές.

Το άλογο στον συγκεκριμένο πίνακα είναι ζωγραφισμένο με βάση τον προσανατολισμό τους σε μια κεντρική προοπτική, η πριγκίπισσα θυμίζει γοτθική τεχνοτροπία και πίσω στο βάθος μαίνεται η καταιγίδα σαν μια προαναγγελθείσα ύφεση που αργεί να κοπιάσει.

Το χρηματιστήριο είναι 90% ψυχολογία

Για να μπορεί κανείς να εκτιμήσει έστω και λίγο την αντίδραση του κοινού στα γεγονότα, η ανάλυση της τεχνικής δομής της αγοράς είναι κατά την άποψή μου ο καλύτερος οδηγός.Όπως είπαμε ήδη: βραχυπρόθεσμα και μεσοπρόθεσμα το χρηματιστήριο είναι κατά 90% ψυχολογία! Μακροπρόθεσμα, οι θεμελιώδεις αρχές είναι αυτές που παίζουν το μεγαλύτερο ρόλο.

O καθοριστικός παράγοντας της βραχυπρόθεσμης τάσης του χρηματιστηρίου είναι "πέραν της ψυχολογίας" η τεχνική δομή της αγοράς. δηλαδή: αν τα αξιόγραφα βρίσκονται σε χέρια επενδυτών με γερά κεφάλαια και γερά νεύρα ή σε χέρια που τρέμουν.

Βραχυπρόθεσμα η κατάσταση της οικονομίας δεν έχει καμιά απολύτως επίδραση στις τιμές των μετοχών, στα επιτόκια και στις τάσεις του οικονομικού κλάδου παρά μόνο ως προς το ότι μερικοί κερδοσκόποι βγάζουν απ' αυτά τα μεγέθη συμπεράσματα για τις εξελίξεις σε μελλοντικές ημερομηνίες.

Nα θυμάστε: οι τιμές ανεβαίνουν όταν οι αγοραστές βρίσκονται υπό ισχυρότερη υλική ή ψυχολογική πίεση απ' ό,τι οι πωλητές. Δεν επηρεάζουν τα γεγονότα τις τιμές του χρηματιστηρίου, αλλά είναι οι αντιδράσεις του κοινού στα γεγονότα αυτές που τις επηρεάζουν.

O καθοριστικός παράγοντας για τη μεσοπρόθεσμη τάση του χρηματιστηρίου είναι "πέραν της ψυχολογίας του κοινού" το κατώτατο επιτόκιο.

O τόκος, δηλαδή η ρευστότητα στην αγορά κεφαλαίου, αποφασίζει αν θα είναι ισχυρότερη η ζήτηση ή η προσφορά. O τόκος έχει άμεση επιρροή στην αγορά των δανείων: όταν η απόδοση των δανείων μικραίνει, προσέρχονται περισσότερα ρευστά διαθέσιμα στο χρηματιστήριο.

Όμως αυτή η επίδραση των τόκων πάνω στο χρηματιστήριο γίνεται αντιληπτή μόνον αφού περάσει ένα συγκεκριμένο διάστημα: μεσοπρόθεσμα.

Αντρέ Κοστολάνι

Διόρθωση ή πτώση;

Εχουμε να κάνουμε με μια διόρθωση σε μια μακροπρόθεσμη ανοδική αγορά ή αρχή μια μακροπρόθεσμης διόρθωσης; Με λίγα λόγια πρέπει να μιλάμε για την αρχή του τέλους ή το τέλος της αρχής; Ιδού το ερώτημα που ταλανίζει τους επενδυτές στα τέσσερα σημεία του ορίζοντα τις τελευταίες εβδομάδες.

Με λίγα λόγια έχουν να κάνουμε με διόρθωση η αλλαγή τάσης;

Όπως σε όλα δύσκολα θέματα όποιος καταφέρει να θέσει τις σωστές ερωτήσεις έχει εξασφαλίσει εκ των προτέρων το 50% κάποιων σωστών απαντήσεων.

Με βάση τα θεμελιώδη κριτήρια και κάνοντας χρήση των ιστορικών στοιχείων ο κύκλος των κερδών βρίσκεται πιο κοντά στις ιστορικές κορυφές και πιο μακριά από τους ιστορικούς πυθμένες.

Το 2003 π.χ. τα θεωρητικά κέρδη ανά μετοχή που αντιστοιχούσαν στον S&P 500 είχαν προσγειωθεί κοντά στα 20 δολάρια. Το 2007 είχαν ξεπεράσει τα 80 δολάρια και τώρα έχουνε εισέλθει σε τροχιά κάμψης.

Τα ιστορικά στοιχεία λοιπόν θα μπορούσαν να συνηγορούν στην ανάγκη δρομολόγησης μια πτωτικής τάσης.

Από την άλλη πλευρά το συνολικό χρέος της αμερικάνικης οικονομίας έχει ξεπεράσει προ πολλού το 300% του ΑΕΠ. Για πολλά χρόνια η αμερικάνικη οικονομία αναπτύσσεται με δανεικά. Το 1929 το αντίστοιχο συνολικό χρέος ήταν μόνο το 200% του ΑΕΠ και χρειάστηκε ένα κραχ μια δεκαετία και ένα πόλεμος στον οποίο οι ΗΠΑ μπήκαν σαν ο μεγαλύτερος χρεώστης και βγήκαν σαν ο μεγαλύτερος πιστωτής.

Αυτό είναι η μια πλευρά η αρνητική. Είναι θέμα χρόνου κάποια στιγμή να αρχίσει η δρομολογησή της. Τώρα αν θα είναι θέμα μερικών μηνών, ετών ή δεκαετιών, νομίζω ότι κανένας δεν μπορεί να απαντήσει.

Γι’ αυτό που είμαι σίγουρος είναι ότι κάποιος που τα τελευταία 15-20 χρόνια βγαίνει κερδισμένος από κάθε χρηματιστηριακό κύκλο πρέπει να ασφαλίζει ένα 10-20% των κερδών σε κάποιες θέσεις που θα λαμβάνουν αυτό το σενάριο υπόψη. Π.χ. χρυσός, ασήμι κλπ. Από το 2002 το υποστηρίζουμε αυτό.

Η άλλη πλευρά είναι η τεχνική εικόνα του χρηματιστηριακού κύκλου που ξεκίνησε το 2003. Την μέχρι τώρα άνοδο της έχουν οδηγήσει οι επαγγελματίες μέσω των μεγάλων funds.

Ενας χρηματιστηριακός κύκλο τελειώνει όταν οι μετοχές περνάνε από τα δυνατά χέρια στα αδύνατα και η είδηση που κυριαρχεί είναι η επόμενη κορυφή και όχι η ύφεση και το κραχ όπως εδώ και έξι μήνες.

Το γεγονός ότι τα χαρτιά παραμένουν στα δυνατά χέρια απομακρύνει την πιθανότητα ενός κραχ και συνηγορεί στην άποψη ότι το πιθανότερο είναι ότι έχουμε να κάνουμε με μια διόρθωση.

Το 2000 που την άνοδο την καθοδηγούσε το retail η πτώση ετέθη εκτός ελέγχου και έλαβε μεγάλο βάθος και διάρκεια. Το 2008 δεν φαίνεται να συντρέχουν τέτοιοι λόγοι.

Από αυτή τη πλευρά τα επιχειρήματα συνηγορούν υπέρ μια διόρθωσης στα πλαίσια ενός ανοδικού κύκλου.

Υπάρχει και άλλη μια πλευρά όμως που συνηγορεί υπέρ μια μεσοπρόθεσμης διόρθωσης και όχι την έναρξη μακροπρόθεσμου κύκλου πτώσης. Είναι η διεθνής πολιτική συγκυρία.
Αν διαφαινόταν η πιθανότητα να καταρρεύσει η μεγαλύτερη οικονομία του πλανήτη, αυτή της μοναδικής πολιτικής υπερδύναμης, θα είχαμε διεθνή ένταση.

Αυτή τι στιγμή δεν υπάρχει καμία δύναμη που να διεκδικεί άμεσα ρόλο υπερδύναμης. Αντίθετα μάλιστα τόσο η Κίνα, όσο και η Ρωσία έχουν άμεση συμφέρον από την διατήρηση του status που υπάρχει τα τελευταία χρόνια. Η Ευρώπη ακόμη περισσότερο.

H μέρα του μεγάλου πανικού...

Ο πανικός μαινόταν ολημερίς, δίχως σταμάτημα ή κώλυμα.

Η απογευματινή συνέλευση εκτυλίχθηκε μέσα σε πανδαιμόνιο.

Πλήθος κατεστραμμένοι συναλλασσόμενοι όρμησαν παραπαίοντας προς το βήμα, μισοτρελαμένοι απ' τις ζημιές τους και αποβλακωμένοι ή αποχαλινωμένοι απ' το πιοτό, ενώ ολάκερη η αίθουσα αντηχούσε απ' τα ουρλιαχτά και τις βρισιές.

Ο χώρος έξω απ' το «κάγκελο» ήταν μπλοκαρισμένος από αποκαμωμένα πρόσωπα, πάνω στα οποία ήταν γραμμένη μία μονάχα λέξη, τρέξτε! Κοντά στην πόρτα στεκόταν ζαρωμένη με αγριεμένο βλέμμα μια μορφή ντυμένη με μαύρα ρούχα χηρείας. Είχε ρισκάρει το τελευταίο της δολάριο στη Fort Wayne, που πωλούνταν προς 90 δολάρια.

Στάθηκε κει για μια στιγμή μόνο κι έπειτα χάθηκε για πάντα μες στην υγρή παγερή νύχτα.

Πάνω απ' όλες τις κατάρες ακουγόταν το όνομα «Μορς». Η ανθρώπινη φύση επιδείκνυε τώρα τη χυδαιότερη πλευρά της. Κανένα επίθετο δεν ήταν αρκετά πρόστυχο ώστε να ταιριάξει με τ' όνομα του τσακισμένου κεφαλαιούχου.

Μέσα σε μια μέρα είχε γκρεμιστεί απ' τον Κολοφώνα της δόξας του, όπως ο Εωσφόρος. Οι άνθρωποι που μόλις εχτές τον εξυμνούσαν, τώρα συναγωνίζονταν ποιος θα τον βρίσει χυδαιότερα.

Η πτώση του πρώην βασιλιά είχε και μια ενδιαφέρουσα συνέχεια. Μερικά χρόνια αργότερα, εντελώς στην ψάθα, ο Μορς είχε ξεπέσει στη ζητιανιά έξω από την εκκλησία της Αγίας Τριάδας όταν έγινε αντιληπτός από ένα μέλος του Χρηματιστηρίου Αξιών της Νέας Υόρκης. Το μέλος αυτό μεταβίβασε την είδηση στους συναδέλφους του.

Οι τιμές των μετοχών με τις οποίες ο Μορς αρεσκόταν στην ακμή του να παίζει ανατιμητικά παιχνίδια η Fort Wayne, η Reading και η Old Southern ανέβηκαν αμέσως κατά 5%. Ίσως μια επίσκεψη του Μπάνκερ Χαντ στο Χρηματιστήριο Εμπορευμάτων της Νέας Υόρκης (COMEX), την έδρα της αγοράς αργύρου, να είχε παρόμοια επίπτωση στον χρυσό και τον άργυρο, που μετά την πτώση του Χαντ είχαν άτονα βαλτώσει σε τιμές κάτω απ' το ήμισυ των προηγουμένων επιπέδων τους.

Τα πρώην μέλη που περιφέρονται τριγύρω απ' τη Γουόλ Στριτ στερημένα από κάθε κεφάλαιο, αποκαλούνται «φαντάσματα» ή «ξοφλημένοι». Ο φύλακας του κοιμητηρίου της εκκλησίας της Αγίας Τριάδας έχει το νου του για να τους δει, μα εκείνοι χάνονται στο αναβόσβημα ενός χτυπήματος του ενός όγδοου της μονάδας.

Αν ρωτήσετε πώς ζει ένα φάντασμα δίχως χρήματα στη Γουόλ Στριτ, η στερεότυπη απάντηση είναι «Δεν ζει. Απλώς υπάρχει».

Περιγράφοντας μερικούς επιφανείς ακάλυπτους πωλητές του 19ου αιώνα, ο Ριγκς διατυπώνει μια προφητική προειδοποίηση, που 100 χρόνια αργότερα εξακολουθεί να διατηρεί το σφρίγος της.

Από Β. Νιεντερχοφερ: Μαθήματα κερδοσκοπίας

Η διάρκεια μιας τάσης είναι απρόβλεπτη

Κανείς δεν μπορεί να προβλέψει με ακρίβεια το χρόνο διάρκειας μιας τάσης Μερικές τάσεις έχουν ξεσπάσματα, είτε προς τα πάνω είτε προς τα κάτω.

Ο καλύτερος δείκτης ότι μια επένδυση μπορεί να συνεχίσει να κινείται υψηλότερα ή χαμηλότερα είναι η ολοκλήρωση ενός ξεσπάσματος. Πάντα, τα περισσότερα χρήματα μένουν στο τραπέζι από επενδυτές που ξεπουλάνε πολύ νωρίς σε μια ανοδική τάση.

Ακριβώς τη στιγμή που οι επενδυτές πιστεύουν ότι έχουν δει την κορυφή, αρχίζει να εγκαθίσταται μια καινούρια και ακόμη πιο εκπληκτική ανοδική τάση. Οι επενδυτές δεν μπορούν να προβλέψουν τέτοιες τάσεις.

Οι αντιθετικοί, που αγόρασαν τη μετοχή στα 45 δολάρια, θα μπορούσαν κάλλιστα να πουλήσουν μετά την πρώτη κορυφή, προτιμώντας άλλες πιο σίγουρες πιθανότητες. Ή θα μπορούσαν να κρατήσουν τη μετοχή, περιμένοντας να αναπτυχθεί μια άκρως αισιόδοξη γνώμη.

Ο κίνδυνος φυσικά είναι μήπως αυτή η άκρως αισιόδοξη γνώμη δεν αναπτυχθεί ποτέ.

Κόντρα στο Ρεύμα

Τι σημαίνει η αστάθεια

Σε μια μείζονα κορυφή ή έναν μείζονα πυθμένα, η αστάθεια τείνει να αυξάνεται.
Μια ισχυρή τάση τιμής χαρακτηρίζεται από την επίμονη κίνηση της τιμής προς μία κατεύθυνση.

Κατά συνέπεια, μια αύξηση της αστάθειας μπορεί να σημαίνει απότομη παρουσία μιας κίνησης με αντίθετη τάση. Αν μια μετοχή ανεβαίνει σταθερά και επίμονα, η αστάθειά της είναι πολύ χαμηλή. Καθώς πλησιάζει στην κορύφωσή της, και οι παίκτες της αγοράς είναι όλο και πιο αβέβαιοι αν η τάση θα συνεχίσει, οι κύκλοι αγορών και πωλήσεων είναι πιο πυκνοί, υποδηλώνοντας τη διχασμένη κοινή γνώμη.

Αστάθεια 5 ημερών Είναι απλώς η μέση πενθήμερη απόκλιση της τιμής κλεισίματος της μετοχής.* [*Η μέση απόκλιση της απόδοσης (standard deviation of return) είναι ένα στατιστικό εργαλείο που μετρά τις πιθανότητες που έχει η απόδοση μιας μετοχής να πέσει μέσα σε ένα ορισμένο πλαίσιο.

Για παράδειγμα, η μέση απόκλιση του 0,50 σε μια μετοχή 60 δολαρίων σημαίνει ότι η μετοχή έχει χοντρικά δύο στις τρεις πιθανότητες να ανέβει ή να κατέβει 50 σεντς, και μία στις εννιά πιθανότητες να ανέβει ή να πέσει 1 δολάριο, το διπλάσιο δηλαδή της μέσης απόκλισης. Βεβαίως, η εξέταση της αστάθειας είναι πέραν των στόχων αυτού του βιβλίου. Επιλέξαμε τη μέση απόκλιση επειδή είναι προσιτή σε όλους τους επενδυτές που έχουν το ανάλογο πρόγραμμα υπολογιστή.

Επίσης, ο κίνδυνος χαρτοφυλακίου πολύ συχνά εκφράζεται με όρους μέσης απόκλισης. Οι επενδυτές που έχουν στους υπολογιστές τους προγράμματα τεχνικής ανάλυσης έχουν μια ευρύτατη ποικιλία δεικτών της αστάθειας. Εμείς βρήκαμε το (average true range), το οποίο και χρησιμοποιούμε περισσότερο.

Προειδοποίηση: Η αστάθεια άλλοτε αυξάνεται στην κορυφή και άλλοτε στον πυθμένα.Για να μπορέσετε να καταλάβετε πού βρίσκεστε, πρέπει να μελετήσετε πού βρισκόταν η μετοχή. Αν βρισκόταν σε ισχυρή ανοδική τάση και έχετε αύξηση της αστάθειας, αυτό ενδεχομένως σημαίνει ότι επίκειται κορυφή.

Βεβαίως, όπως και άλλοι αντιθετικοί δείκτες, η αστάθεια είναι απλώς ένα εργαλείο και θα πρέπει να χρησιμοποιείται σε συνδυασμό με άλλες τεχνικές.

Όπως και να έχει, εμείς πιστεύουμε ότι, τις περισσότερες φορές, οι κορυφές ή οι πυθμένες των τιμών συνοδεύονται από υψηλή αστάθεια, κάτι που οι επενδυτές θα πρέπει να αναζητούν πριν αγοράσουν ή πουλήσουν μια μετοχή. Βρήκαμε ότι μια απότομη άνοδος στην πενθήμερη μέση απόκλιση της τιμής κλεισίματος μιας μετοχής είναι καλός δείκτης επικείμενης αντιστροφής της τιμής αν συνοδεύεται από απότομη εκτίναξή της προς τα πάνω ή προς τα κάτω.

Η μέτρηση της μέσης απόκλισης ως μέσου όρου των τελευταίων πέντε συναλλακτικών ημερών έχει αρκετή ευαισθησία ώστε να αξίζει να μελετηθεί, παρ' όλα αυτά όμως αμβλύνει το περιθώριο των διακυμάνσεων από μέρα σε μέρα.

Κόντρα Στο Ρεύμα

Το τέλος της πτώσης

Στον πυθμένα, οι τάσεις μπορεί να τελειώσουν βίαια, αλλά και ήπια.
Πολλοί πιστεύουν ότι μια πτωτική τάση τιμής τελειώνει με βίαια κλιμακούμενες πωλήσεις που χαρακτηρίζονται από μεγάλο όγκο και σχεδόν κάθετη πτώση της τιμής.

Κάποιες φορές αυτό είναι αλήθεια.Άλλες τόσες όμως, οι μακρόχρονες υποχωρήσεις τελειώνουν ήσυχα, σβήνοντας σιγά σιγά.

Παρ' όλα αυτά, οφείλουμε να πούμε ότι μια ταχεία πτώση με μεγάλο όγκο συναλλαγών μετά από μια μακρόχρονη υποχώρηση τιμής είναι μια επιπλέον απόδειξη ότι η μετοχή έχει φτάσει στον πυθμένα. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα, αν υπάρξει απότομη ανάκαμψη της τιμής την εβδομάδα που ακολουθεί την κρίσιμη πτώση.

Πόσος πρέπει να είναι ο όγκος; Θα λέγαμε ότι το διπλάσιο ή το τριπλάσιο του συνήθους ημερήσιου μέσου όρου είναι πολύ καλός δείκτης.

Αν κοιτάξετε ένα διάγραμμα τιμής και όγκου, θα δείτε αρκετά καθαρά ότι έχει δημιουργηθεί οργασμός πωλήσεων. Απλώς, προσέξτε να μην τον βλέπετε όπου κι αν κοιτάξετε!

Κόντρα στο ρεύμα

Οι φιλικές τάσεις δουλεύουν για σας

Η τάση είναι φίλος σου λέει ένα παλιό ρητό της Γουόλ Στριτ και είναι κάτι που αξίζει να το θυμόμαστε.
Καθώς οι επενδυτές επικεντρωνόμαστε τόσο πολύ στις αγορές και τις πωλήσεις ξεχνάμε ότι: Τα κέρδη έρχονται μόνο ενόσω είμαστε μέσα σε μια τάση.
Υπάρχει ένας βασικός λόγος για τον οποίο πιστεύουμε ότι οι αντιθετικές επιλογές πρέπει να διακρατούνται έως και τρία χρόνια.

Ξέρουμε ότι το κόλλημα σε μια μετοχή μπορεί να είναι δυσάρεστο για έναν αντιθετικό επενδυτή, γιατί σημαίνει ότι θα πρέπει να συμβαδίζει με το πλήθος για μεγάλο χρονικό διάστημα.Οι αντιθετικοί, εκ φύσεως, θέλουν να αποφεύγουν το πλήθος.

Αλλά οι έμπειροι επενδυτές κατανοούν ότι το πλήθος κάνει λάθος μόνο στα σημεία εισόδου και εξόδου. Τον υπόλοιπο καιρό έχει δίκιο και χρησιμοποιεί τα χρήματά του για να το αποδείξει.Οι αντιθετικοί ξεκινούν με τη βασική προϋπόθεση ότι θα κάνουν την κίνησή τους νωρίς και ότι τελικά οι μάζες θα δουν αυτό που είδαν κι εκείνοι. Α
υτό χρειάζεται χρόνο.

Κόντρα στο Ρεύμα

Πότε είναι αργά για αντιθετική θέση..

Μόλις μια τάση γίνει εμφανής, είναι πολύ αργά για να εφαρμόσουμε αντιθετικές επενδυτικές αρχές.

Από τη στιγμή που, φιλοσοφικά, οι αντιθετικοί επενδυτές διαφωνούν με τη γνώμη της πλειοψηφίας όταν αγοράζουν ή πουλάνε, οι μετοχές τους προφανώς δεν πρέπει να έχουν τρέχουσα τάση τιμής προς αυτή την κατεύθυνση.

Οι τάσεις υπάρχουν μόνο μετά από μια μετατόπιση της κοινής γνώμης και μόνο αφού αυτή η γνώμη αρχίσει να ισχυροποιείται καθώς όλο και περισσότεροι επενδυτές προσχωρούν σ' αυτή.
Οι αντιθετικοί που προσβλέπουν σε επενδύσεις, οι οποίες έχουν ήδη ισχυρές τάσεις τιμών, έχουν παρεκκλίνει από την επενδυτική τους φιλοσοφία.

Οι αντιθετικοί επενδυτές που θέλουν να αγοράσουν ή να: κάνουν ακάλυπτες πωλήσεις πρέπει να κοιτάζουν για ένα από τα εξής δύο πράγματα-Μια διόρθωση όπου θα αγοράσουν ή θα πουλήσουν αντίθετα προς την καθιερωμένη τάση-Μια επένδυση στην οποία δεν υπάρχει τάση είτε πρόκειται να πουλήσετε μετά από μια μακρά άνοδο της τιμής, είτε να αγοράσετε για να αντικαταστήσετε δανεισμένες μετοχές, αφού έχετε βγάλει κέρδος κάνοντας ακάλυπτες πωλήσεις) απαιτείται να βρείτε μια ισχυρή τάση αντίθετα προς την οποία θα εργαστείτε.

Με άλλα λόγια, οι αντιθετικοί επενδυτές που θέλουν να αγοράσουν μια μετοχή πρέπει να κοιτάζουν για μία από τις παρακάτω δύο περιστάσεις:-Η μετοχή βρίσκεται σε παρατεταμένη πτώση, η οποία τη δεδομένη στιγμή ξεπερνά το 50%.-Η μετοχή περνά σε μία άτονη φάση, χωρίς τάση, μετά από μια μακρόχρονη πτώση της τιμής της.

Κόντρα Στο Ρεύμα

Κάθε τάση είναι διαφορετική

Οι επενδυτές μελετούν τις τάσεις για να βρουν μια σειρά κανόνων που θα μπορούν να χρησιμοποιούνται στην ανάλυση όλων των τάσεων. Αλλά ενώ πολλοί απ' αυτούς τους κανόνες έχουν κάποια εγκυρότητα, κάθε τάση είναι διαφορετική από τις άλλες. Κάθε μια αναπτύσσεται διαφορετικά.

Όλοι οι κανόνες θα έπρεπε να φέρουν την ένδειξη: (Προσοχή! Μην το παίρνετε κατά γράμμα!)
Η τάση της ίδιας επένδυσης, (χρυσού, κοινών μετοχών ή δείκτη αγοράς) μπορεί να αναπτυχθεί διαφορετικά κάθε φορά.

Κι ενώ κάποιες τείνουν να συμπεριφέρονται με έναν συγκεκριμένο τρόπο, οι εξαιρέσεις είναι πάμπολλες και δεν πρέπει να τις ξεχνάμε. Θα ακούσετε πολλές φορές να λένε ότι κάποιες επενδύσεις τα πάνε καλά.

Αν και τα νομίσματα συνήθως παρουσιάζουν ισχυρές τάσεις τιμών, υπάρχουν αρκετές εξαιρέσεις που μειώνουν την αξία οποιωνδήποτε συναλλακτικών κανόνων βασίζονται σ' αυτή την ιδέα.

Δεν μπορείτε να κινηθείτε επιθετικά, στηριγμένοι σε έναν τέτοιο κανόνα. Ο κίνδυνος είναι ότι η φαντασία μας συμπληρώνει τα κενά στην εικόνα της μελλοντικής τάσης.
Επειδή ορισμένες τάσεις ξεκινούν με τον ίδιο τρόπο, δεν σημαίνει ότι τελειώνουν και με τον ίδιο τρόπο.

Ο επενδυτής μπορεί να βασιστεί σε μια φανταστική εικόνα, μια φρούδα ελπίδα, για να στηρίξει πάνω της την απόφασή του. Να θυμάστε, η διανοητική διαδικασία που κάνετε για να συμπληρώσετε την εικόνα της τάσης είναι προϊόν του μυαλού σας δεν υπάρχει πραγματικά.

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΕΝΟΣ ΑΝΤΙΘΕΤΙΚΟΥ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΗ ΧΑΡΤΟΦΥΛΑΚΙΟΥ

Αυτό το είδος σκεπτικού, που βασίζεται σε ευσεβείς πόθους, δημιουργεί πολλά προβλήματα στον κόσμο. Είναι πολύ εύκολο να κοιτάξεις ένα διάγραμμα, να δεις μια μακροπρόθεσμη αιφνίδια πτώση τιμής και να αγοράσεις επιθετικά.
Η γνώση ότι το 70% των αιφνίδιων πτώσεων δεν αναπτύσσει νέα τάση μετριάζει τον ενθουσιασμό μου για τέτοιους είδους επενδύσεις. Θεωρώ ότι οι επενδυτές είναι πιο επιρρεπείς στo να φαντάζονται τάσεις μετά από περιόδους μεγάλων απωλειών.
Χρειάζονται ένα φαβορί για να φτιάξουν τη χρονιά τους και βλέπουν ευκαιρίες εκεί που δεν υπάρχουν.
Ας δούμε πώς οι άνθρωποι διαβάζουν τα διαγράμματα των τιμών και βλέπουν πράγματα που δεν υπάρχουν. Πολλές φορές η ερμηνεία που δίνουν στο διάγραμμα είναι απλή αντανάκλαση των επιθυμιών τους.

Από το βιβλίο των A. Gallea &W. Patallon: "Κόντρα στο ρεύμα, τα μυστικά της αντιθετικής επένδυσης" Εκδόσεις Stoupas Pablications 2000

Το πιο βαθύ σκοτάδι

Tο πιο βαθύ σκοτάδι της νύχτας έρχεται ακριβώς λίγο πριν ξημερώσει.
Συνήθως χρειάζεται μια μέρα απόλυτου πανικού και μεγάλου όγκου για να αντιστραφεί η τάση. Aυτά συμβαίνουν σε αγορές που έχουν αντανακλαστικά, σπάνια σε αγορές που διολισθαίνουν αργά, βασανιστικά και μακροπρόθεσμα...

Eκεί δεν χρειάζεται να τριπλάρεις και να τους πάρεις τα χαρτιά γρήγορα, στα δίνουν μόνοι τους... Δεν παν να μας βαράν με όλμους και κανόνια... έλεγε ένα παλιό αντάρτικο. H ώρα που θα μετράμε πάλι με τις οργιές το μπόι του ήλιου δεν πρέπει να βρίσκεται μακριά... θα απαντούσε κάποιος αυτοσχέδιος Σικελιανίζων...

Οπερ, όσες φορές και αν βγει λάθος δεν θα τόλμαγα να πω σε κάποιον πούλα και φύγε... Mόνο πάρε και περίμενε... Πού θα πάει και οι παντρεμένοι έχουν ψυχή, όπως ακριβώς και οι αγορές πάτο... Bλέπουν πολλοί τις 1.400 μονάδες, ενώ κάποιοι με «απειλούν» ότι θα μας τσακίσουν και θα δούμε τριψήφιο νούμερο... Kουραφέξαλα...

Tο να επιχειρείς να προβλέψεις την κίνηση της αγοράς με τόση ακρίβεια, είναι σαν αφήσεις ένα δεμάτι άχυρα στη δίνη του ανεμοστρόβιλου και να ισχυρίζεσαι ότι μπορείς να προβλέψεις πόσα μέτρα μπορεί να πετάξει τι κάθε άχυρο...

Δεν ξέρω μπορεί να χάσει άλλες 500 μονάδες, αλλά σε αυτό το διάστημα θα χαθούν περισσότερα απ’ όσα μπορούν να κερδηθούν... Ετσι που έχουν αποκοιμηθεί όλοι με το σοτάρισμα, η αγορά αν κρύβει κάτι είναι άνοδος όχι κάθοδος...

Ελαβα τις προάλλες μια ηλεκτρονική επιστολή... «Φίλε Στούπα, δεν υπάρχει αγορά. H αγορά είμαστε EMEIΣ. Oι σορτάκηδες, όπως μας λες, υποτιμητικά. Θεωρητικά μπορούμε -και σε βεβαιώνω ότι έχουμε όλα τα μέσα να το κάνουμε- να μηδενίσουμε το κοντέρ... Θα το πάμε το μαγαζάκι όπου θέλουμε εμείς. Tα περί Kοστολάνι είναι - και συγνώμη- ανοησίες - που ανήκουν σε άλλες ρομαντικές εποχές. Πολύ σύντομα θα καταλάβεις τι ενοοώ, να εύχεστε να μην αποφασίσουμε τριψήφιο νούμερο για τον δείκτη. Eλάτε μαζί μας... Περαστικά»

Aν και την έχω λάβει εδώ και αρκετό καιρό νομίζω ότι τώρα αποτυπώνει καλύτερα το πνεύμα των ημερών το ντελίριο που την διακρίνει. Θυμίζει μέρες του ’99 από την αντίστροφη...

Ολα αυτά δείχνουν ότι κάπου κοντεύουμε να φτάσουμε... H επιτάχυνση των εξελίξεων προαναγγέλλει αντίδραση. Nα εύχεστε να μην καταλαγιάσει πάλι ο αρχόμενος πανικός...

Θυμάστε το 1999 όταν ο Γενικός Δείκτης ξεκίνησε να πέφτει, από τον Σεπτέμβρη η περιφέρεια κάλπαζε μέχρι τον Nοέμβρη... Tώρα συμβαίνει το αντίθετο... Γιατί ένα αυτοκίνητο που ετοιμάζεται να ξεκινήσει, δεν μπορεί να το κάνει με την τρίτη ταχύτητα... πρέπει να βγει η τρίτη για να μπει η πρώτη...

Καγκελάριος Ημερησία 10/01/2003

Οι βέλτιστες των επιλογών

Μέσο όρο 102% έχουν πετύχει οι βέλτιστες αποδόσεις του 2006 και του 2007 μέχρι τώρα, έναντι 46% που είναι η καλύτερη απόδοση του Γενικού Δείκτη από τις αρχές του 2006 μέχρι το υψηλότερο των 5334 μονάδων.

Από τις 53 συνολικά επιλογές του 2006 και 2007 μόνο τέσσερις είναι αυτές που δεν κατάφεραν να καταγράψουν καμιά καλύτερη απόδοση και να παραμείνουν σε όλο αυτό το διάστημα σε χαμηλότερες αποτιμήσεις.

Είναι η ΜΑΙΚ ,ΙΝΤΚΑ, ΚΑΡΔ, ΙΝΦΟ. Το άκαιρο της εισόδου στις επιλογές αυτές δεν τις καθιστά λιγότερο ελκυστικές για το μέλλον. Ισα-ίσα για τις τρεις πρώτες τα χαμηλά της περιόδου που διανύουμε τις καθιστά άξιες προσοχής με μέσο και μακροπρόθεσμο ορίζοντα.

Επιπλέον ο καλός θεός μας φύλαξε και μείναμε μακριά από την ΟΛΥΜΠ παρότι εμφανιζόταν σαν ένας αρκετά ελκυστικός αντιθετικός στόχος.Από τις υπόλοιπες, τέσσερις κατάφεραν κάποια στιγμή γράψουν κέρδη πάνω από 400%.

Περί τις επτά κέρδη πάνω από 200%. Περί τις 20 κέρδη πάνω από 100% και περί τις 34 κέρδη πάνω 50%.Αν διαιρέσουμε το άθροισμα των αποδόσεων που έγραψε στο υψηλότερο κάθε μετοχή με το 53 που είναι το σύνολο των επιλογών θα βγάλουμε μια μέση απόδοση της τάξης του 102% .

Η καλύτερη απόδοση του Γενικού Δείκτη από τις 3.658 μονάδες των αρχών του 2006 μέχρι τις 5.334 έφτασε το 46%.Με τρέχοντα επίπεδα τιμών οι επιλογές του 2006-07 γράφουν μέση απόδοση 54%.

Ο Γ.Δ. από τις 3.658 μονάδες των αρχών του 2006 μέχρι τις 5.096 μονάδες της Παρασκευής 16/11/07 γράφει απόδοση 39,3 %Αναλυτικά ο πίνακας των επιλογών με τις βέλτιστες αποδόσεις ενημερωμένες είναι στο blog της στήλης Φυσικά από δείγμα λείπουν οι επιλογές για το 2008.

Φυσικά με τη υποχώρηση της μεσαία και μικρής κεφαλαιοποίησης το τελευταίο τρίμηνο και την διατήρηση του Γενικού Δείκτη πάνω από τις 5000 η εικόνα αλλάζει, άλλα όχι αρκετά για να ανατρέψει την μακροπρόθεσμη σύγκριση μεταξύ επιλογών και αγοράς όπως αυτή την εκφράζει ο βασικός δείκτης μιας αγοράς.

Εξάλλου ένας κατάλογος επιλογών με δημοσιογραφικά κριτήρια έχει χρήση «πυξίδας» που καταγράφει μια φιλοσοφία προσέγγισης και δεν μπορεί να υποκαταστήσει την διαχείριση ενός χαρτοφυλακίου με αυξομειώσεις ρευστότητας που επιβάλει η εκάστοτε συγκυρία, αλλά κυρίως και η ιδιοσυγκρασία κάθε επενδυτή.

Κάθε επενδυτής αποτελεί μια ξεχωριστή περίπτωση αναγκών δυνατοτήτων και προσωπικής φιλοσοφίας. Μόνο ο ίδιος και επενδυτικός του σύμβουλος ξέρουν τις δυνατότητες και τις αντοχές του.

Στήλες σαν τις επιλογές μόνο σαν ιδέες μπορεί να εκληφθούν.Η από εις καιρόν μέτρηση και σύγκριση των αποδόσεων τους όμως είναι χρήσιμη για να μπορεί κάποιος να βγάλει συμπεράσματα για το αν φιλοσοφία από την οποία διαπνέονται πιάνει το κλίμα της αγοράς ή όχι.

Φυσικά οι διαχρονικές αποδόσεις θα ήταν ακόμη καλύτερες αν η στήλη είχε καθιερώσει την διατήρηση της λίστας επιλογών νωρίτερα από την αρχή του χρηματιστηριακού κύκλου το 2002 και το 2003 όταν είχε στις επισημάνει τις ευκαιρίες των φθηνών τότε τραπεζικών μετοχών και άλλων blue chips ή των μετοχών ορυχείων χρυσού, του ιδίου του χρυσού και κάποιων επιλογών αμερικάνικων και ευρωπαϊκών μετοχών όπως AMR (που επελέγη στο 1,5$ κάποια στιγμή έφτασε τα 40 και τώρα είναι στα 22$) NT, ALU, CAL, NEM, AU, KGC, DYN, AES, Nordex, Repower, κλπ. Μεταξύ αυτών υπήρξαν και περιπτώσεις που δεν πήγαν καλά και αυτό είναι φυσικό, εδικά όταν πολλές προσεγγίστηκαν με αντιθετικά (Contrarian) ή Turnaround κριτήρια.

Οι μετοχές που πιέζονται λόγω συστημικών κινδύνων κρύβουν μεγαλύτερες ευκαιρίες αλλά ενίοτε χρεοκοπούν ή δεν ανακάμπτουν ποτέ.

Αυτός ήταν και ο λόγος τότε η στήλη σε περιπτώσεις υψηλού ρίσκου λόγω του τρόμου που είχε προκαλέσει η 11 Σεπτεμβρίου στις αεροπορικές μοίραζε το ρίσκο σε τριπλέτες.

Απ όσο θυμάμαι μια τριπλέτα αεροπορικών ήταν η AMR, CAL και DAL που αργότερα χρεοκόπησε.

Αυτό βέβαια δεν ζημίωσε καθόλου κάποιον που μοίρασε από 10 δολάρια σε κάθε μετοχή αφού οι αποδόσεις των άλλων δυο υπερκέρασαν την απώλεια των 10 δολ.Στις τηλεπικοινωνίες η τριπλέτα ήταν ΝΤ, LU, ALA. Στην ενέργεια DYN, AES και άλλη μια που δεν θυμάμαι. Στην τεχνολογία η ΙΝΤC, AMD , CSCO. Αυτά όμως λάμβαναν χώρα το 2002 και 2003 και αυτό η σημασία της αναφοράς τους έγκειται ότι κάθε εποχή χρειάζεται τον δικό της τρόπο προσέγγισης στην ανάληψη και τον έλεγχο του ρίσκου.

Τέλος, επειδή τη στήλη εκτός από σώφρονες επενδυτές ή κερδοσκόποι την διαβάζουν και πολλοί άπειροι στο χρηματιστήριο οι άτομα που εμπνέονται από την φιλοσοφία του χωρίς μέτρου και ασφάλειας παιγνίου, αυτή επαναλαμβάνει πολύ συχνά υπέρ το δέον συντηρητικές νουθεσίες.

Φυσικά ένα χρηματιστηριακός κύκλος κάποτε τελειώνει και τότε πολλές από τις επιλογές μοιραία γυρνάνε από εκεί που ξεκίνησαν, άλλες λίγο παραπάνω και άλλες λίγο παρακάτω. Τότε δεν μπορούν οι επιλογές του προηγούμενου κύκλου να αποτελούν μέτρο σύγκρισης για τον επόμενο.


imerisia.gr 19/11/2007 8:58:01 πμ

Μια δοκιμασμένη αντιθετική μέθοδος

«Πιστεύω ότι ο πολύ κόσμος που ασχολείται περιστασιακά με το χρηματιστήριο πρέπει να κατευθύνεται σε καλές μετοχές με ορίζοντα 5 και 10 ετών. Nα μην δίνει καμιά σημασία στις βραχυχρόνιες διακυμάνσεις.

Kάποιοι άλλοι που ασχολούνται πιο συστηματικά θα πρέπει να κινούνται με βάση την αντιμετώπιση της κοινής γνώμης της αγοράς απέναντι σε συγκεκριμένες μετοχές και κατηγορίες μετοχών.

Στη δίνη του κυκλώνα που δημιουργεί ο πανικός του πλήθους για μια ομάδα μετοχών κρύβονται πάντα οι καλύτερες ευκαιρίες. Mόνο που πρέπει κανείς να ελέγχει το υψηλό ρίσκο που αναλαμβάνει με επαρκή διασπορά του κινδύνου.

Πολλοί επενδυτές εντόπισαν το πρόβλημα στις περιφερειακές μετοχές και έφυγαν από εκεί για τη μεσαία κεφαλαιοποίηση, η οποία όμως ακολούθησε στη συνέχεια με ανάλογα μεγάλες πτώσεις.

Οταν χρεοκοπούσε η Enron μερικές δεκάδες ενεργειακές μετοχές ανέβαιναν γιατί ένας ανταγωνιστής έφευγε από τη μέση και μερικές δεκάδες άλλες πιέζονταν ασύστολα, γιατί η αγορά φοβόταν ότι θα είχαν την ίδια μοίρα.

Kαι στις παραπάνω ομάδες κρύβονταν ευκαιρίες, στην πρώτη ομάδα άμεσες και στη δεύτερη αφού πρώτα περίμενε κάποιος που θα τερματίσει η πτώση ή μια φάση της πτώσης...

Aπό την στήλη αυτή είχαμε επισημάνει τον περασμένο Σεπτέμβρη μετοχές του κλάδου όπως η Calpin, Dynegy, AES... άπασες έγραψαν μέσα στο τελευταίο τρίμηνο και από τα χαμηλά του κέρδη 100-150% κατά μέσο όρο...

Tο ίδιο έγινε και με τις τηλεπικοινωνιακές Loucent, Nortel, Alcatel... To ίδιο γίνεται τις τελευταίες μέρες με τον κίνδυνο χρεοκοπίας που αντιμετωπίζουν οι United Airlines(UAL).

O επενδυτής που ξέρει τι κάνει όταν εντοπίζει άσχημες ειδήσεις δεν πρέπει να αλλάζει σελίδα πρέπει να μελετά την περίπτωση και να βρίσκει τις ευκαιρίες που κρύβονται και το χρόνο που θα εκδηλωθούν.

Aυτά ενίοτε συμβαίνουν και στη Σοφοκλέους αλλά όχι συχνά όπως στις μεγάλες και ώριμες αγορές.»

Καγκελάριος Ημερησία 7/12/2002

Για την ιστορία που μόνο εκ των υστέρων μπορεί να γραφεί, οι παραπάνω περιπτώσεις μετοχών παρουσίασαν την εξής πορεία:Lucent-Alcatel (ALU) συγχωνεύτηκαν στην συνέχεια και η ενιαία μετοχή κινήθηκε από τα 2,5 την περίοδο της επιλογής στην τριάδα στα 18 δολάρια και στην συνέχεια βρίσκεται στα 6 δολάρια.

Η Nortel από τα 5 δολάρια στα 83 και εσχάτως στα 12 δολάρια.Στην τριάδα της ενέργειας η AES από τ0 1,5 δολάρια στα 24 τον Ιούλιο του 2007.

Η DYN από το 1 δολάριο στα 11 το 2007Και η Calpin από τα 2 δολάρια στα 9 ένα χρόνο αργότερα στην συνέχεια χρεοκοπία και ξανά από τις παρυφές του μηδέν στα 4 και ξανά στο μηδέν.

Σε γενικές γραμμές η μέθοδος αγορά στη δίνη του κυκλώνα που πλήττει ένα κλάδο αλλά όχι μια μετοχή αλλά τουλάχιστον τρεις για διασπορά του κινδύνου λειτούργησε.

Λίγους μήνες αργότερα εντοπίστηκαν οι αντίστοιχες αεροπορικές.

Δυο συν δυο ίσον πέντε μείον ένα

Γνωρίζετε το πιστεύω μου: δύο επί δύο κάνουν πέντε μείον ένα.

Τίποτα δεν είναι απλό ούτε στην κερδοσκοπία ούτε στη ζωή. Όλη η ύπαρξη βασίζεται πάνω σ' αυτή την αλήθεια.

H εμπειρία δείχνει το ίδιο. Φτάνει κανείς στο στόχο του όχι δια της ευθείας οδού». Εδώ τα «χρηματιστηριακά μαθηματικά» μου σχεδόν γίνονται μεταφυσική. όμως και σε άλλους τομείς της ζωής ισχύει ο ίδιος νόμος, όπως στη θρησκεία ή στην τέχνη.

Ιδίως η μουσική στηρίζεται πάνω στην παρέκκλιση. ένταση και ύφεση — αυτό είναι όλο το μυστικό της μελωδίας.

Αντρε Κοστολάνι: Η ψυχολογία του Χρηματιστηρίου

Μηνύματα διπλής ανάγνωσης

Λένε ότι μόλις τα πράγματα ξεκαθαρίσουν στην χρηματιστηριακή αγορά το τραίνο των αποδόσεων θάχει φύγει ήδη μακριά από το σταθμό. Η αλήθεια είναι επίσης ότι συνήθως τα μηνύματα των χρηματιστηριακών αγορών είναι διπλής ανάγνωσης.

Μπορεί να σημαίνουν το ένα, αλλά μπορεί και το άλλο. Αλοίμονο αν ήταν ξεκάθαρα, είτε θα ήταν αργά, είτε δεν θα χρειαζόταν να υπάρχει αγορά.

Ο Φραγκονάρ είναι ένα από τους βασικούς εκφραστές του ρεύματος του Ροκοκό. Του ρεύματος που προέκυψε σαν αντίδραση στο αυστηρό και επιβλητικό υφός του μπαρόκ.

Ο Σύρτης είναι ένας από τους διάσημου ζωγραφικούς πίνακες του Φραγκονάρ, το ερώτημα που ταλανίζει κριτικούς και κοινό στην ερμηνεία του συγκεκριμένου θέματος αφορά στην απάντηση αν πρόκειται για βιασμό ή ερωτική σκηνή.

Οι καλλιτέχνες όπως και οι αγορές αρέσκονται να κρατούν τα μυστικά τους κλειστά, όπως άλλωστε αρμόζει σε κάθε περίπτωση που σέβεται τη γοητεία της.

Σαμψών και Δαλιδά

Οσοι αντιλαμβάνονται το χρηματιστήριο σαν ένα παίγνιο μηδενικού αθροίσματος θα πρέπει να αντιλαμβάνονται και την αγορά σαν μια Δαλιδά ή Ιουδίθ.

Αμφότερες οι ηρωίδες της εβραϊκής μυθοπλασίας ή του απώτερου παρελθόντος σε κρίσιμες στιγμές για το μέλλον του λαού τους εκμεταλλεύτηκαν την ομορφιά τους για να προσεγγίσουν εχθρούς που ήταν κατά πολύ ισχυρότεροι του περιούσιου λαού τους.

Τόσο ο Σαμψών όσο και ο Ολοφέρνης που ήταν ανίκητοι εκάμθησαν από την ομορφιά των δυο γυναικών και άφησαν την τύχη τους στα χέρια τους.

Ο μεν Ολοφέρνης εσφαγιάσθη από την ερωμένη Ιουδίθ στον ύπνο τους και μοιραία ο στρατός διαλύθηκε λύοντας την πολιορκία. Η δε Δαλιδά κάνοντας χρήση εσωτερικής πληροφόρησης κούρεψε τον Σαμψών ι οποίος έτσι έχασε τη δυναμή του και έγινε εύκολη λεία για τα όπλα των αντιπάλων του.

Οι χρηματιστηριακές αγορές είθισται να δελεάζουν πρώτα αυτούς που θέλουν να καταστρέψουν να τους παίρνουν με το μέρος τους καθιστούν υποχείρια προσδοκιών και στη συνέχεια στον κολοφώνα της αυτοπεποίθησης του «κουρεύουν» ή τους παίρνουν το κεφάλι.

Αυτός είναι άλλος ένα λόγος για να μην ανησυχεί ιδιαίτερα κάποιος δεν περιόδους που όλοι ανησυχούν.

Η σπουδή του αοράτου

Η ζωγραφική, για να βρει τον εαυτό της, σπουδάζει πρώτα το αόρατο. Σκληρή μαθητεία και μεγάλο φροντιστήριο αυτογνωσίας και καθοδήγησης. Τι νόημα έχουν κάποιες ρυτίδες σε ένα κουρασμένο κεφάλι, κάποια κρεμασμένα μάγουλα, η λάμψη έστω που αντανακλούν τα νεανικά μάτια;

Το πρόσωπο αφηγείται τον εαυτό του, είναι ταμείο παρελθόντος και ανατοκισμός του εγώ - με ποια γλώσσα να το κάνεις καλά;

Κατά μία έννοια έχει κάτι το ονειρικό. Όπως το όνειρο, όταν το βλέπεις, είσαι εκεί, έστω με κλειστά μάτια, και μόλις εγερθείς διαλύεται θροΐζοντας, το πρόσωπο διατηρεί ύποπτες σχέσεις με το μη πραγματικό.

Ο ζωγράφος έρχονται στιγμές που νιώθει ότι αυτό που τον εμποδίζει είναι η ίδια η τέχνη και η τεχνική του, τα χρώματα και τα πινέλα, ο μουσαμάς και η επιφάνεια του.

Εφόσον το προσδόκιμο μηχανεύεται μια απόσπαση του εσωτερικού από το εξωτερικό, τότε γιατί να βασανίζεται με τη γεωγραφία της μορφής; Πιο σωστό δα ήταν να πετάξει το σώμα και να κρατήσει την ψυχή. Ή, στην καλύτερη περίπτωση, να πιστέψει ότι υπάρχει εξωτερικότητα του εσωτερικού και εσωτερικότητα του εξωτερικού.

Κωστής Παπαγιώργης για την έκδοση Προσωπογραφίες του Αχ. Χρηστίδη από τις εκδόσεις Καστανιώτη.

Βλέπουμε ό,τι ξέρουμε

Βλέπουν όλοι τα ίδια πράγματα σε ένα πίνακα, μια φωτογραφία ή την ίδια την πραγματικότητα; Έτσι νομίζουμε αλλά ο καθένας κάθε φορά που ανοίγει τα μάτια του μάλλον αντικρίζει ένα προσωπικό σύμπαν.

Ο Μπαλντασάρε Καστιλιόνε ήταν φίλος του μεγάλου ζωγράφου Ραφαήλ ο οποίος του φιλοτέχνησε και το πορτραίτο. Οι προσωπογραφίες αποτελούν ένα παρεξηγημένο είδος της ζωγραφικής.

Πολλοί πίστεψαν ότι από τη στιγμή που ανακαλύφθηκε η φωτογραφία η ζωγραφική δε θα είχε λόγω ύπαρξης. Λάθος, η ζωγραφική εμβάθυνε τα ενδιαφέροντά της πίσω από την επιφάνεια.

Στη μοντέρνα ζωγραφική μπορεί να μην γνωρίζουμε το πρόσωπο ή το θέμα, αλλά η σύνθεση των χρωμάτων και των σχημάτων με λίγη καλλιέργεια μας κάνουν να νιώθουμε καλά, άσχημα ή περίέργα.

Στην κλασική ζωγραφική τα πρόσωπα είναι εύκολα αναγνωρίσιμα. Μέχρι και κάποιος «τυφλός» μπορεί να γνωρίσει το υποκείμενο της εικόνας. Το εξασκημένο μάτι όμως μπορεί να διαγνώσει τις προθέσεις του καλλιτέχνη.

Αυτό που βλέπουμε στον Καστιλιόνε είναι μια συστολή που τονίζεται από τον τρόπο που ενώνει τα χέρια. Ένα πρόσωπο διακριτικό με στοιχεία ταπεινής παρουσίας. Τα σκούρα χρώματα των ενδυμάτων εκφράζουν σοβαρότητα.

Η πρόθεση του Ραφαήλ ήταν να εμφανίσει το φίλο του σεμνό. Η στητή στάση εκφράζει σιγουριά. Το βλέμμα εκφράζει ηρεμία αλλά τονίζει και τη σιγουριά.

Κάποιο πιο εξασκημένο μάτι μπορεί να ανακαλύψει και άλλα χαρακτηριστικά. Το ίδιο συμβαίνει και στην πραγματική ζωή. Ο καθένας από μας βλέπει γύρω αυτά που μπορεί να δει. To ίδιο συμβαίνει και στις αγορές. Το μεγαλύτερο πρόβλημα στο χρηματιστήριο όμως δεν είναι να βλέπει κάποιος λίγα και να διακρίνει ακόμη λιγότερα, αλλά το να ακούει πολλά.

Μια προσευχή στην Άνοιξη

Όπως ο τυφλός την όραση, η ξηρασία τη βροχή έτσι και οι μέρες του Χειμώνα περιμένουν την Ανοιξη. Και ποιο είναι το πρώτο μήνυμα της έλευσης της Ανοιξης-Ανάστασης είναι τα άνθη της αμυγδαλιάς.

Κοιτώντας προς τα πίσω τους τελευταίους μήνες αυτό που μπορούμε να διαπιστώσουμε είναι ότι για τους εγχώριους περιφερειόπληκτους ο καλύτερος μήνας της εξόδου από την αγορά ήταν τα μέσα του περασμένου θέρους. Οπερ, από Αύγουστο Χειμώνα και να δούμε αν θα ισχύσει το από Μάρτη, καλοκαίρι..

Μοιραία λοιπόν σήμερα ο πίνακας με τον οποίο θα ξεκινήσουμε τη μέρα θα είναι τα άνθη της αμυγδαλιάς, του Βαγκ Γκογκ. Θα μου πείτε τώρα κάποιος έχει κάνει απόπειρα αποκοπής του αυτιού του μπορεί αν ακούει τόσο ευκρινώς τα υπόγεια ρεύματα που φέρουν τα κελεύσματα της Ανοιξης;

Το μυθιστόρημα της ενημέρωσης

"Η δουλειά της εφημερίδας είναι μια καθημερινή διαμάχη με τα γεγονότα και μια προσπάθεια, αυτά να μορφοποιηθούν και ν’ αποκτήσουν οργανική ενότητα, έτσι που να δοθεί η φυσιογνωμία μιας μέρας.

Να έχουν μια πληρότητα και να συνθέτουν την όψη αυτής της στιγμής. Ολ’ αυτά μαζί κάνουν ένα χρονικό, αλλά ταυτόχρονα και ένα γίγνεσθαι, μια διαρκή πορεία.

Η δημοσιογραφία σε μαθαίνει να ξεχωρίζεις το ουσιώδες και το καίριο ή πώς να συνθέτεις με πολλά άλλα καίρια, ώστε να προκύπτει η διαδοχή και μια συνιστώσα εξέλιξης.Αυτό, στο προχωρημά του, συνθέτει το μεγάλο μυθιστόρημα της ζωής.

Οι μικρές διαδοχικές ή οι μεγάλες συγκλονιστικές ειδήσεις συμπλέκονται και κάνουν τον χαρακτήρα της εποχής....

Ολα τα μυθιστορήματα είναι άθροισμα ειδήσεων, περιέχουν καταστάσεις σε εξέλιξη, μια ορισμένης χρονικής περιόδου και σε ορισμένο τόπο.

Δηλαδή, και το μυθιστόρημα είναι μια μικρή εφημερίδα, ας το πούμε έτσι, ένας τόμος εφημερίδων ορισμένου χώρου ανοιχτού ή κλειστού, προσωπικού και ταυτόχρονα εσωτερικού."

Ανδρέας Φραγκιάς

Από το βιβλίο του Βαγγέλη Ραπτόπουλου, Λίγη ιστορία της νεοελληνικής λογοτεχνίας. Εκδόσεις Πατάκη

O πλανήτης της Μέδουσας

Τι μπορεί να συμβεί σε 147 ναυαγούς μετά από αρκετές μέρες περιπλάνησης στη θάλασσα πάνω σε μια σχεδία; Είναι απλό, ότι και σε μερικά δισεκατομμύρια ανθρώπους που «ναυάγησαν» σε ένα πλανήτη.


Καθώς το γαλλικό ιστιοφόρο Μέδουσα έπλεε προς τις ακτές της Σενεγάλης, έπεσε πάνω σε ένα βράχο και βούλιαξε. Επεσαν οι βάρκες και φτιάχτηκε μια πρόχειρη σχεδία προκειμένου οι επιζώντες να διεκπεραιωθούν στην πλησιέστερη ακτή.

Κατά κακή τύχη το σκοινί που συνέδεε την σχεδία με τις βάρκες κόπηκε πάνω στην θαλασσοταραχή και οι σχεδία έπλεε επί μέρες στη θάλασσα με 147 επιβαίνοντες χωρίς νερό, ψωμί και προφανώς υπομονή και πίστη.

Το Αργος, συνοδευτικό πλοίο της Μέδουσας μετά από αρκετές ημέρες βρήκε και περισυνέλεξε τους ναυαγούς. Από τους 147 είχαν επιβιώσει 15.

Καταγράφηκαν φαινόμενα, φονικών, διαμάχης και κανιβαλισμού στη σχεδία. Ο Ζερικό (Gericault Jean-Louis-Thiodore (1791-1824) ) από κάποιες διηγήσεις επιζώντων ζωγράφισε τον γνωστό πίνακα η Σχεδία της Μέδουσας που βρίσκεται στο Λούβρο.

Στον πίνακα αυτόν που είναι από τους πιο διάσημους στο κόσμο προσπάθησε να συμπεριλάβει την οργή που υπήρξε εκείνη την περίοδο για την ανικανότητα των αξιωματικών που επέτρεψαν να συμβεί κάτι τέτοιο, αλλά και για την σκληρότητα ανθρώπου προς άνθρωπο.

Υπάρχει επίσης και ελπίδα σ’ αυτούς που στέκουν και ατενίζουν τον ορίζοντα ελπίζοντας να βρουν τη σωτηρία τους. Στον πίνακα υπάρχουν επίσης τρεις μαύροι. Αυτό ερμηνεύεται σαν μια προσπάθεια του ζωγράφου να περάσει ένα μήνυμα για τον πανανθρώπινο χαρακτήρα της δυστυχίας και την καθυστέρηση της Γαλλίας να καταργήσει το δουλεμπόριο.

Ο πίνακας παρουσιάστηκε στο κοινό για πρώτη φορά στο Παρισινό σαλόνι του 1819, αλλά δεν βρήκε αγοραστή. Βοήθησε όμως στην άνοδο της φήμης του ζωγράφου, αλλά κυρίως αυτός πίνακας αποτέλεσε ένα δυνατό κρίκο στην ενδυνάμωση του αντιβουρβωνικού αισθήματος των γάλλων της εποχής.