Αγόρασε μετά τον πανικό

Κανείς δεν έχει ποτέ καταλάβει τι προκαλεί έναν πανικό. Έχει, όμως, να κάνει με κάποια μορφή του φαινομένου που οι βιολόγοι αποκαλούν θετική ανάδραση «Γιατί τα παγώνια έχουν μεγάλες ουρές» ή του φαινομένου που ο Σόρος αποκαλεί ανακλαστικότητα.

Ιδού ένα χαρακτηριστικό σενάριο που περιγράφεται σε ένα από τα ηλικίας 100 ετών βιβλία μου:Ένας από τους χειρότερους πανικούς που είδα ποτέ στη Γουόλ Στριτ, προέκυψε μπροστά στα ίδια μου τα μάτια. Μια μέρα καθόμουν στην αίθουσα συναλλαγών, την οποία ποτέ δεν είχα ξαναδεί τόσο ήσυχη.

Τα πάντα ήταν χαλαρά και αισιόδοξα. Οι τιμές των μετοχών ήταν σταθερές, οι σιδηρόδρομοι έβγαζαν χρήμα κι όλα ήταν ρόδινα. Ένα από τα παρευρισκόμενα μέλη εργαζόταν σε έναν οίκο ο οποίος διακρατούσε ένα μεγάλο πακέτο μετοχών.

Πρόσφερε διακόσια τεμάχια προς πώληση. Μάρτυρας της συναλλαγής ήταν ένας άντρας που καθόταν απέναντι. Είπε μέσα του, έχω μερικά τεμάχια αυτής της μετοχής αν αυτός, που τόσο ενδιαφέρεται για δαύτη, είναι έτοιμος να ξεπουλήσει, κάτι πρέπει να συμβαίνει. Θα ξεπουλήσω τα δικά μου όσο ακόμα μπορώ.

Έριξε τα δικά του στην αγορά. Τον ακολούθησαν κι άλλοι. Επικράτησε μια σκηνή απερίγραπτης έξαψης. Επηρεάστηκαν κι άλλες μετοχές. Ο πανικός γενικεύτηκε κι επακολούθησε η αναπόφευκτη κατάρρευση.

Αποδείχτηκε ότι τίποτα δεν συνέβαινε, απλά ότι ο χρηματιστής που είχε προκαλέσει τον πανικό είχε λάβει μια εντολή πώλησης.Υπάρχει μεγαλύτερη συμφωνία απόψεων σχετικά με το τι ακολουθεί τους πανικούς τη σταθερότητα και ανάκαμψη.

Τα «αδύναμα χέρια» εξαντλούνται και οι κυνηγοί ευκαιριών πλιατσικολογούν τα συντρίμμια. Ο Σκοτ Τζόπλιν, μπασμένος στα κόλπα της Γουόλ Στριτ, το είχε διακρίνει ξεκάθαρα.

Δεν γνωρίζω αν η οξυδέρκειά του προερχόταν από τις διαπραγματεύσεις για τα πνευματικά δικαιώματα με τον εκδότη του ή από τις οδηγίες που του έδωσε ο παππούς μου, ο Μάρτιν (ο οικονομικός διευθυντής του εκδότη), βασισμένος στις δικές του εμπειρίες. Αλλά μόλις 16 μέτρα μετά την εισαγωγή του «The Wall Street Rag», εμφανίζεται η περιγραφική σημείωση «Ήρθαν καλές εποχές».

Η μελωδία μετατρέπεται σε ματζόρε κι επιστρέφει στην ενδιάμεση τονική. Δίχως άλλο, αν η προσοχή του Τζόπλιν δεν είχε συγκεντρωθεί στη μουσική, θα είχε κι εκείνος ανακαλύψει σε μια δοκιμασμένη απ' το χρόνο μέθοδο για να βγάζει χρήματα.

Μετά από κάθε πανικό, οι παλιές καραβάνες της Γουόλ Στριτ ξέρουν πως είναι ώρα να βγάλουν τα μπαστούνια τους και να κατηφορίσουν κούτσα-κούτσα προς το χρηματιστήριο: Ελάχιστοι, όμως, αποκτούν επαρκή εμπειρία στη Γουόλ Στριτ ώστε να κατέχουν τα μυστικά της επιτυχίας, μέχρις ότου φτάσουν σε κείνη την περίοδο της ζωής κατά την οποία βρίσκονται με το ένα πόδι στον τάφο.

Όταν έρθει αυτή η περίοδος, αυτοί οι γέροι βετεράνοι της Γουόλ Στριτ συνήθως περνούν μακρά διαστήματα γαλήνης στα άνετα σπιτικά τους. Και τις ώρες του πανικού, που μερικές φορές επιστρέφουν πάνω από μια φορά το χρόνο, τα γέρικα, τούτα, φιλαράκια θα κάνουν την εμφάνισή τους στη Γουόλ Στριτ, βαδίζοντας κούτσα-κούτσα στηριγμένοι στα μπαστούνια τους προς τα γραφεία των χρηματιστών τους.

Έπειτα αγοράζουν καλές μετοχές όσο τους επιτρέπουν τα τραπεζικά τους υπόλοιπα, τα οποία συνήθως έχουν αφήσει να συσσωρευτούν ακριβώς για μια τέτοια έκτακτη κατάσταση. Συνήθως ο πανικός μαίνεται ώσπου να γίνουν αρκετές αγορές μετοχών με μετρητά, ώστε να μπορεί κάποιος να μαζέψει χρήμα με το τσουβάλι.

Όταν ο πανικός αρχίζει να κοπάζει, τα γέρικα φιλαράκια μας που έκαναν σοφά μια ανάπαυλα αναμένοντας το αναπόφευκτο, το οποίο συνήθως επανέρχεται τόσο κανονικά όσο και οι εποχές, ρευστοποιούν χωρίς χρονοτριβή, καταθέτουν τα κέρδη ή την υπεραξία στις τράπεζές τους.

Πρώτα όμως αγοράζουν ακόμα περισσότερα πρώτης ποιότητας ακίνητα για μόνιμη επένδυση και αποσύρονται για μια ακόμη σεζόν στην ηρεμία των υπέροχων τους σπιτιών και στις αγκάλες των ευτυχισμένων τους οικογενειών.

Victor Niederhofer «Τα μαθήματα του κερδοσκόπου»